فضل جمحی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوخلیفه فضل بن حباب (عمرو) بن محمد بن شعیب جُمَحی بصری، فردی نابینا از
بنی جمح بود که در سال
۲۰۶ هجری متولد شد. او از سال
۲۲۰ هجر ی به فراگیری
حدیث پرداخت و از کسانی چون
ابوولید طیالسی و
محمدبن کثیر حدیث شنید. وی همچنین از
احمدبن محمدبن حنبل حکایت‌هایی نقل کرده است. برخی به
تشیع وی اشاره کرده‌اند، اما
ابن حجر او را
ناصبی می‌داند.
ابوخلیفه مدتی قضاوت
بصره را بر عهده داشت و در زمینه‌های
لغت،
شعر،
تاریخ و
انساب نیز شناخته شده بود. تألیفات او شامل
طبقات الشعراءالجاهلی،
الفرسان و
الجزء فی الحدیث است.
جُمَحی فردی نابینا از بنی جمح بود.
او در سال ۲۲۰ هجری به شنیدن حدیث پرداخت و از افرادی چون ابوولید طیالسی، محمد بن کثیر و محمد بن سلام جُمَحی حدیث شنید.
ابوعوانه، ابوحاتم بن حبّان و ابوالقاسم طبرانی از شاگردان وی بودند.
او در
اصفهان از محضر
ابومسعود نیز بهره برد.
ابوخلیفه، احمد بن محمد بن حنبل را دیدار و از او حکایت هایی نقل کرده است.
برخی تشیع او را مطرح کرده اند؛ ولی به گفته ابن حجر، سلیمانی شیعه بودن وی را رد کرده و او را همانند بیشتر مردمان بصره، ناصبی می خواند.
او مدتی نیز قضاوت شهر بصره را بر عهده داشت. منابع،
ابوخلیفه را از بزرگان اهل
حدیث دانسته و برای وی در لغت و شعر مقام والایی قائل اند.
او به علم تاریخ و انساب نیز آگاهی داشت.
فضل از افرادی چون ابوولید طیالسی، محمد بن کثیر و محمد بن سلام جُمَحی حدیث شنید.
او در
اصفهان از محضر ابومسعود نیز بهره برد.
وی احمد بن محمد بن حنبل را دیدار و از او حکایت هایی نقل کرده است.
ابوعوانه، ابوحاتم بن حبّان و ابوالقاسم طبرانی از شاگردان
فضل جُمَحی بودند.
تألیفات
جُمَحی عبارت اند از:
• طبقات الشعراء الجاهلین
• الفرسان
• الجزء فی الحدیث.
فضل سرانجام در سال ۳۰۵ هجری در بصره از دنیا رفت.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «فضل ـ جُمَحی»، ج ۲، ص ۳۲۳.
