لبد - به کسر لام (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لِبَد (به کسر لام و فتح باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای ملاصق، مجتمع و متراکم است. از مشتقات این واژه در
آیات قرآن لُبود (به ضم لام) به معنای
اقامت،
چسبیدن، ازدحام و جمع شدن آمده است.
لِبَد:
ملاصق، مجتمع و متراکم است.
(وَ اَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً) لبد را در
آیه به ضمّ و کسر اوّل خوانده و در قرآن‌ها به کسر اوّل است.
لُبود: به معنی
اقامت،
چسبیدن، ازدحام و جمع شدن آمده است و آن در آیه جمع لُبْدَة به ضمّ اوّل به معنی ملاصق، مجتمع و متراکم است؛ ناگفته نماند: از
آیه ۱۶ سوره جنّ لحن کلام تغییر یافته و متوجّه
مشرکین است، لذا ضمیر «کادُوا- یَکُونُونَ» ظاهرا راجع به آنهاست.
مراد از «لِبَداً» متراکم بودن است؛ در
اقرب الموارد گفته: لِبَد هر
پشم و موی متراکم و پیچیده است، به علت چسبیده بودن بعضی به بعضی لِبَد نامیده شده.
ظاهرا وقت نماز خواندن آن حضرت،
کفّار برای مزاحمت و تماشا به اطرافش جمع شده و می‌خواستند از سر و کله همدیگر بالا روند، معنی آیه چنین می‌شود: «و چون بنده خدا به
نماز برخاست نزدیک بود بر او متراکم شوند».
به نظر بعضی متراکم بودن راجع به
جنّ است و آنها برای شنیدن
قرآن اجتماع کرده، می‌خواستند از دوش همدیگر بالا روند و آیات را بشنوند و ضمیر «کادُوا- یَکُونُونَ» راجع به آنهاست. ولی سیاق آیات قبل و بعد با این نظر ملایم نیست.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لبد"، ج۶، ص۱۷۷.
