• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لوح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: لوح (ابهام‌زدایی).

لَوْح (به فتح لام و سکون واو) از واژگان قرآن کریم به معنای آشکار شدن و صفحه است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن تَلْویح (به فتح تاء و سکون لام) به معنای تغییر است. واژه «لوح محفوظ» که ظرف قرآن است، عبارت اخرایِ «کتاب مکنون» و «امّ الکتاب» است.



لَوْح: لوح در اصل به معنی آشکار شدن است. «لاح الشّی‌ء لوحا: بدا»؛ آنگاه لوح به هر تخته و صفحه گویند که در آن می‌نویسند، خواه از چوب باشد یا غیر آن.
صفحه را از آن لوح گویند که معانی در آن به وسیله کتابت آشکار می‌شود، چنانکه از مجمع به دست می‌آید؛ اقرب الموارد این علّت را به صورت «قیل» آورده است. به قولی علت آن آشکار شدن خطوط در آنست‌.
اَلْواح جمع لوح است.


(وَ حَمَلْناهُ عَلی‌ ذاتِ‌ اَلْواحٍ‌ وَ دُسُرٍ) «نوح را به چیزی که تخته‌ها و مسمارها داشت حمل کردیم». منظور کشتی نوح (علیه‌السّلام) است.
(وَ کَتَبْنا لَهُ فِی‌ الْاَلْواحِ‌ مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ مَوْعِظَةً...) (و براى او در الواح تورات اندرزى از هر موضوعى نوشتيم).
(وَ اَلْقَی‌ الْاَلْواحَ‌ وَ اَخَذَ بِرَاْسِ اَخِیهِ‌...) (سپس الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت).
(وَ لَمَّا سَکَتَ عَنْ مُوسَی الْغَضَبُ اَخَذَ الْاَلْواحَ‌...) (هنگامى كه خشم موسی فرو نشست؛ الواح تورات را بر گرفت).
مراد از الواح صفحه‌های تورات است، معلوم نیست از چوب بوده یا چرم یا فلز و غیره. به قولی آنها از چوب بودند و از آسمان آمدند؛ به قولی از زمرّد بودند، به طول ده ذراع، به قولی از زبرجد سبز و یاقوت سرخ؛ به قولی دو لوح بودند، زجّاج گفته به دو لوح در لغت، الواح گفته می‌شود.
هیچ یک از این اقوال را اعتباری نیست و از «کَتَبْنا» می‌شود فهمید که الواح از آسمان نازل شده‌اند. و اللّه العالم.

۲.۱ - تلویح

تَلْویح: به معنی تغییر است، «لوّحه الحرّ: غیّره». بشر جمع بشره به معنی پوست بدن است.
(وَ ما اَدْراکَ ما سَقَرُ • لا تُبْقِی وَ لا تَذَرُ • لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ) یعنی: «چه میدانی سقر چیست؟ نه می‌گذارد و نه دست می‌کشد؛ تغییر دهنده پوست‌های بدن است».

۲.۲ - لوح محفوظ

(بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِیدٌ • فِی‌ لَوْحٍ‌ مَحْفُوظٍ) (بلكه قرآن با عظمت است، كه در لوح محفوظ جاى دارد.) «لوح محفوظ» که ظرف قرآن است عبارت اخرای «کتاب مکنون» و «امّ الکتاب» است، که در «امّ» ذیل آیه‌ (وَ اِنَّهُ فِی اُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ‌) (و اين قرآن در لوح محفوظ نزد ما والا و استوار است!) درباره آن صحبت کرده‌ایم.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۲۱۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۵۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۰۹.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۳۳.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۵۰.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۱۰۶.    
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۱۳.    
۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۶۸.    
۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۱۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸۶.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۶.    
۱۲. اعراف/سوره۷، آیه۱۴۵.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۸.    
۱۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۴۵.    
۱۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۱۵.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۳۳.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۵۰.    
۱۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۹.    
۲۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۵۰.    
۲۱. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۲۲.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۴۱.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۶۳.    
۲۴. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۹.    
۲۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۵۳.    
۲۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۲۶.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۴۳.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۶۸.    
۳۰. زجاج، ابراهیم، معانی القرآن و اعرابه، ج۲، ص۳۷۵.    
۳۱. مدّثّر/سوره۷۴، آیه۲۷-۲۹.    
۳۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۸۸.    
۳۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۳۸.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۸۶.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۶۸.    
۳۶. بروج/سوره۸۵، آیه۲۱-۲۲.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۰.    
۳۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۴.    
۳۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۲۲.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۱۱.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۴۲۸.    
۴۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۴.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۸۹.    
۴۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۸۴.    
۴۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۱۲۳.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۶۰.    
۴۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۸۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لوح"، ج۶، ص۲۱۴.    






جعبه ابزار