لَمْ‌تَغْنَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَمْ‌تَغْنَ:(كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ) «لَمْ‌تَغْنَ» از مادّه «
غنا»، به معناى اقامت كردن در مكانى است،
بنابراين جمله
(لَمْ‌تَغْنَ بِالْأَمْسِ) يعنى: «ديروز در اين مكان نبوده است». كنايه از اين است كه چيزى به كلّى از ميان برود، آن‌چنان كه گويى هرگز وجود نداشته!
(إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاء أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاء فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الأَنْعَامُ حَتَّىَ إِذَا أَخَذَتِ الأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَآ أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ) (مَثَل زندگىِ دنيا، همانند آبى است كه از
آسمان نازل كرده‌ايم؛ كه در پى آن، گياهانِ گوناگونِ زمين- كه مردم و چهارپايان از آن مى‌خورند- مى‌رويد و در هم فرو مى‌رود؛ تا زمانى كه
زمين، زيبايى خود را يافته و آراسته گرديد، و اهلِ آن مطمئن شدند كه مى‌توانند بى هيچ مانعى از آن بهره‌مند گردند، ناگهان فرمان ما، شب هنگام‌يا در روز، فرا مى‌رسد؛ و سرما يا صاعقه‌اى را بر آن مسلّط مى‌سازيم؛ و آن‌چنان آن را درو مى‌كنيم كه گويى ديروز هرگز چنين كشتزارى نبوده است! اين گونه،
آيات خود را براى گروهى كه مى‌انديشند، شرح مى‌دهيم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله لم تغن از ماده غنى است كه اگر در مورد مكان استعمال شود، يعنى گفته شود فلان غنى فى المكان معنايش اين مى‌شود كه فلانى در فلان مكان اقامت گزيد، و اقامتش در آن مكان طولانى شد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مكارم شيرازى، ناصر، لغات در تفسير نمونه، بر گرفته از مقاله «لَمْ‌تَغْنَ»، ص۴۸۶.
