متعال (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُتَعال:
(الْكَبيرُ الْمُتَعالِ) مُتَعال: از مادّه
«علوّ» به معنى «بسيار بلند» و يكى از صفات بارى تعالى است و در اصل «متعالى» بوده ياء آن در وصف خداوند حذف شده است.
اين واژه از اسماى حسناى الهى است كه برتر از ثناى هر ثناخوانى است، خداوندى كه به قدرت خود برتر از هر موجودى است و هيچ قادرى با او برابرى نتواند كرد.
آيه مورد بحث قسمتى از صفات پروردگار را بازگو مى‌كند، مى‌فرمايد:
«خداوند غيب و شهود (پنهان و آشكار) را مى‌داند، او بزرگ و متعالى و مسلط بر هر چيز است.»
(اَلْكَبيرُ الْمُتَعالِ)
به موردی از کاربرد
مُتَعال در
قرآن، اشاره می‌شود:
(عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ الْكَبيرُ الْمُتَعالِ) (او داناى نهان و آشكار و بزرگ و متعالى است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
واژه متعال صفتى است از باب تعالى، كه مبالغه در علو را مى‌رساند، هم چنان كه آيه
(تَعالى عَمّا يَقولونَ عُلُوًّا كَبيراً) بدان دلالت دارد، زيرا كلمه
(عُلُوًّا كَبيراً) مفعول مطلق است براى كلمه تعالى، كه به جاى تعاليا به كار رفته، پس خداى سبحان، هم على است و هم متعال، اما اينكه گفتيم: على است، براى اينكه او بر هر چيزى علو و سلطنت دارد و اما اينكه گفتيم: متعال است، براى اينكه نهايت درجه علو را دارد، چون علو او از هر علوى بزرگ‌تر است، پس او آن چنان عاليى است كه بر هر عالى ديگر از هر جهت تسلط دارد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «متعال»، ج۳، ص۲۳۳.
