• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مجتهد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شخص دارای ملکه استنباط حکم شرعی فرعی از منابع معتبر را مجتهد گویند.



مجتهد، به فردی گفته می‌شود که با فراگیری علوم مختلف و تحصیل شرایط لازم، برای او ملکه و حالت نفسانی ایجاد می‌شود که به سبب آن می‌تواند حکم شرعی فرعی را از منابع معتبر (ادله و اصول و قواعد) استنباط نماید.


از نظر مرحوم «صاحب قوانین»، کلمه مجتهد به دو معنا به کار می‌رود:
۱. به معنای عالم، در مقابل مقلد و عامی، که به این معنا مجتهد، به عالم اخباری هم گفته می‌شود؛
۲. به معنای عالم اصولی که هم قدرت اجتهاد دارد و هم استنباط احکام می‌نماید؛ این اصطلاح، در مقابل اخباری بوده و عالم اخباری را در بر نمی‌گیرد.


در روایات، عنوان «مجتهد» به کار نرفته است، بلکه از عناوینی مانند: عالم، فقیه، حاکم و عارف به احکام استفاده شده است و احکامی مانند جواز افتا و نفوذ قضا و غیره بر این عنوان مترتب شده است.
[۱] میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، ج۲، ص۱۳۸.
[۲] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۳۶۲.
[۳] بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، ص۱۶۹.



۱. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، ج۲، ص۱۳۸.
۲. جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۳۶۲.
۳. بحرالعلوم، محمد، الاجتهاد اصوله و احکامه، ص۱۶۹.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مجتهد».



جعبه ابزار