• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محاذات خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



به استعمال لفظ به غیر صورت معمول آن، به دلیل مقارنت آن با لفظ دیگر اطلاق می‌شود.



«محاذات» از انواع اسلوب بیانی و بدیعی قرآن و به این معنا است که لفظی به خاطر انضمام آن به لفظ دیگر، بر وزن آن آورده شود که اگر به صورت مستقل به کار می‌رفت، جایز نبود این گونه استعمال شود؛ مانند:
۱. (واللیل اذا سجی) که «سجی» از ریشه «سجو» است که به خاطر انضمام به آیات قبل و بعد، با «ی» آمده است؛
۲. (ولو شاء الله لسلطهم علیکم فلقاتلوکم) که «ل» در «لسلطهم» جواب «لو» است و «ل» در «فلقاتلوکم» به خاطر محاذات با «لسلطهم» آمده است؛ در حالی که معنای آیه این گونه است:«لسلطهم علیکم فقاتلوکم»؛
۳. (انما نحن مستهزؤون الله یستهزیء بهم) ؛
۴. (ومکروا و مکر الله).
[۵] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۳۹.



۱. ضحی/سوره۹۳، آیه۲.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۹۰.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۱۴ - ۱۵.    
۴. آل عمران/سوره۳، آیه۵۴.    
۵. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۳۹.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «محاذات».



جعبه ابزار