• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۲).

مَحْل (به فتح میم و سکون حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حيله كردن، سعايت كردن در پيش سلطان است. این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه به كار رفته است.


مَحْل
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۵.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۷۲.    
(مثل عقل) به معنای حيله كردن، سعايت كردن در پيش سلطان است.

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ يُقَرَّبُ فِيهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ، وَ لاَ يُظَرَّفُ فِيهِ إِلاَّ الْفَاجِرُ»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۲، حکمت ۹۶.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۳، حکمت ۱۰۲.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۵، حکمت ۱۰۲.    
(زمانى بر مردم فرا مى‌رسد كه مقرّب نمى‌گردد مگر حيله گر و سخن چين و جالب شمرده نشود مگر فاجر.)
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۷، حکمت ۱۰۲.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۴.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۵۹۹.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۵۱.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۶۰.    
) منظور از «ماحل» سعايت كننده پيش سلطان است «لا يظرّف» يعنى ظريف و زيرک شمرده نمى‌شود مگر بدكار.
حضرت درباره قرآن مجید فرموده: «مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ، وَمَنْ مَحَلَ بِهِ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ صُدِّقَ عَلَيْه»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹۰، خطبه ۱۷۶.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۱، خطبه ۱۷۱.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۲، خطبه ۱۷۶.    
«هر كس را قرآن روز قیامت شفاعت كند، شفاعت قرآن در باره او قبول است هر كس قرآن براى او روز قيامت سعايت كند، مورد تصديق واقع مى‌شود، سعايت قرآن، بيان كردن گناهان انسان در پيش خداست.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۹، خطبه ۱۷۶.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۵۱.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۵۶۰.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۹۹.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹.    
)

این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۲۱] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۲، حکمت ۹۶.    
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹۰، خطبه ۱۷۶.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۵.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۴۷۲.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۲، حکمت ۹۶.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۳، حکمت ۱۰۲.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۵، حکمت ۱۰۲.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۷، حکمت ۱۰۲.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۳.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۹۴.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۲، ص۵۹۹.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۵۱.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۶۰.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹۰، خطبه ۱۷۶.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۱، خطبه ۱۷۱.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۵۲، خطبه ۱۷۶.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۹، خطبه ۱۷۶.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۴.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۵۱.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۵۶۰.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۹۹.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹.    
۲۱. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۲، حکمت ۹۶.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹۰، خطبه ۱۷۶.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محل»، ج۲، ص۹۶۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 96 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 176 نهج البلاغه
جعبه ابزار