محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و بنی نضیر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
درباره
بنی نضیر و
بنی قریظه، به
پیامبر اسلام اجازه داده شده در صورت تصمیم به داوری میان آنان،
قضاوت عادلانه کند.
محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مامور
قضاوت عادلانه درباره
بنی نضیر و
بنی قریظه، در صورت تصمیم به داوری میان آنان بود.
... فان جآءوک فاحکم بینهم او اعرض عنهم... وان حکمت فاحکم بینهم بالقسط... «آنها بسيار به سخنان تو
گوش مى دهند تا آن را
تكذيب كنند
مال حرام فراوان مى خورند پس اگر نزد تو آمدند، در ميان آنان داورى كن، يا (اگر صلاح دانستى) آنها را به حال خود واگذار! و اگر از آنان صرف نظر كنى، به تو هيچ زيانى نمى رسانند و اگر ميان آنها داورى كنى، با
عدالت داورى كن، كه
خدا عادلان را دوست دارد!»(درباره اینکه مقصود از «فان جاءوک» چه کسانی‌اند، احتمالاتی وجود دارد.از جمله اینکه منظور، بنی نضیر و بنی قریظه باشد.)
به
پیامبر ص اختیار می‌دهد که هر گاه این گونه اشخاص برای داوری به او مراجعه کردند می‌تواند در میان آنها داوری به
احکام اسلام کند و می‌تواند از آنها روی گرداند. (فان جاؤک فاحکم بینهم او اعرض عنهم).
البته منظور این نیست که پیغمبر ص تمایلات شخصی را در انتخاب یکی از این دو راه دخالت دهد بلکه منظور این است شرائط و اوضاع را در نظر بگیرد اگر مصلحت بود دخالت و
حکم کند و اگر مصلحت نبود صرف نظر نماید. و برای تقویت
روح پیغمبر ص اضافه می‌کند اگر صلاح بود که از آنها روی بگردانی هیچ زیانی نمی‌توانند بتو برسانند.
" فان جاؤک فاحکم بینهم او اعرض عنهم... "در این جمله
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را مخیر می‌کند بین اینکه در آنان البته اگر آن جناب را حکم قرار دادند- حکم کند و یا از آنان اعراض نماید و معلوم است که انتخاب یکی از این دو طرف از آن جناب صادر نمی‌شود مگر به خاطر مصلحتی که آن جناب را وادار به آن سازد.
در نتیجه خدای تعالی امر را ارجاع به نظر و رای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نموده است.
خدای تعالی سپس این تخییر را بیان کرده به اینکه اگر از آنان اعراض کنی و حکمی نکنی هیچ ضرری برای تو ندارد و نیز سفارش فرموده که اگر خواستی حکم کنی جز به
قسط و
عدل حکم نکنی، در نتیجه برگشت مضمون سر انجام به این می‌شود که
خدای سبحان راضی نمی‌شود که غیر حکم او را جاری کند یا باید حکم او را جاری کند و یا اصلا در کارشان مداخله نکند تا اگر حکمی دیگر در بین آنان جاری شد به
دست آن حضرت جاری نشده باشد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و بنی نضیر».
