مرق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَرَق (به فتح میم و راء) از
واژگان نهج البلاغه و از مشتقات آن کلمه در
نهج البلاغه،
مُروق (به ضم میم) به معنای نفوذ تير در هدف و خارج شدن از آن سوى می‌باشد.
مَرَقَ من الدِين يعنى از دين خارج شد به علت بدعتى يا ضلالتى و
مارِقين (به کسر راء) از دين خارج شوندگان كه
خوارج بودند. این کلمه هفت بار در نهج البلاغه آمده است.
مَرَق مُروق به معنای نفوذ تير در هدف و خارج شدن از آن سوى می‌باشد.
مَرَقَ من الدِين يعنى از دين خارج شد به علت بدعتى يا ضلالتى.
مارِقين (به کسر راء) از دين خارج شوندگان كه
خوارج بودند.
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) می‌فرمايد:
«أَنَا حَجِيجُ الْمَارِقِينَ، وَ خَصِيمُ الْمُرْتَابِينَ، عَلَى كِتَابِ اللهِ تُعْرَضُ الاَْمْثالُ، وَ بِمَا فِي الصُّدُورِ تُجَازَى الْعِبَادُ» «حجيج» به معنای دليل‌آور و خصم است. «من خصم خوارج و دشمن
بيعت‌شكنان شكّاک هستم، كارهاى متشابه بر
كتاب خدا عرضه مى‌شود (آن‌چه مطابق آن باشد پيروى مى‌گردد) و مردم در مقابل نيّت خود مجازات مى‌شوند.»
(شرح‌های خطبه:
)
محمد عبده در ذيل اين كلام گويد: آن حضرت خوارج را با برهان قاطع بريد و پيروزشان شد و آن حضرت در كارهايش بر حكم
قرآن عمل كرد هر كس ملتزم به احكام قرآن باشد به خود حق نمى‌دهد كه به آن جناب اشكالى وارد كند.
و نيز فرموده:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مرا به قتال اهل تجاوز، بيعت‌شكن و اهل فساد امر فرمود: «فَأَمَّا النَّاكِثُونَ فَقَدْ قَاتَلْتُ، وَ أَمَّا الْقَاسِطُونَ فَقَدْ جَاهَدْتُ، وَ أَمَّا الْمَارِقَةُ فَقَدْ دَوَّخْتُ»
«با
ناكثان جنگيدم، با
قاسطان نبرد كردم و
مارقين را كوبيدم.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره
ملائكه فرموده:
«وَ المَارِقَةُ مِنَ السَّماءِ العُلْيَا أَعْنَاقُهُمْ» «گردن‌هايشان در بلندى از
آسمان دنيا گذشته و بالا رفته است.»
(شرح‌های خطبه:
)
و حضرت فرموده:
«لاَ تَمْرُقُوا مِنْهَا، وَ لاَ تَبْتَدِعُوا فِيهَا... فَإنَّ أَهْلَ الْمُرُوقِ مُنْقَطَعٌ بِهمْ عِنْدَ اللهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.» «از طريق حق خارج نشويد و در آن بدعت نگذاريد كه از دين خارج شوندگان
روز قيامت از خدا بريده‌اند.»
(شرح‌های خطبه:
)
این کلمه در هفت مورد در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مرق»، ج۲، ص۹۷۳.
