مصالح مرسله (اصول)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امور حافظ مقاصد مهم
شرع، و فاقد
نصّ شرعی بر
اعتبار آن را مصالح مرسله گویند.
مصالح مرسله، از مصادری است که نزد بعضی از
مذاهب اهل سنت برای
استنباط احکام شرعی پذیرفته شده است.
مصالح، جمع مصلحت و در
لغت به معنای جلب منفعت یا دفع
ضرر است، و در
اصطلاح، به معنای محافظت از مقاصد
شارع می‌آید.
از مهمترین مقاصد شارع و
شریعت، حفظ
دین،
نفس،
عقل، نسل و مال انسان‌ها است.
هر چیزی که سبب حفظ این مقاصد شود مصلحت و هرچه سبب از بین رفتن آنها گردد،
مفسده است.
اما مرسله در لغت به معنای غیر مقید آمده است، زیرا ارسال، ضد
تقیید است و در معنای اصطلاحی آن
اختلاف می‌باشد؛ برخی می‌گویند: معنای مرسله این است که این مصلحت بر اساس هیچ نصی از نصوص شرع نبوده است؛ یعنی هیچ دلیل شرعی بر اعتبار آن اقامه نشده و تنها عقل این مصلحت را تشخیص می‌دهد.
بر اساس این دیدگاه، مصلحت مرسله آن است که عقل آن را برای حفظ مقاصد شرع لازم می‌بیند.
برخی دیگر گفته‌اند: ارسال یعنی این که هیچ نص خاصی بر اعتبار آن اقامه نشده است، بلکه اصول و
قواعد کلی شاهد بر اعتبار آن می‌باشد؛ بنابراین، مصالح مرسله مصالحی است که عقل آنها را بر اساس اصول و قواعد کلی شرعی برای حفظ مقاصد شرع لازم می‌بیند و هیچ نص خاصی بر اعتبار آن وجود ندارد.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مصالح قطعی».
