• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معجز (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





معجز:(وَ مآ أَنْتُمْ بِمُعْجِزينَ)
«معجز» از مادّه‌ «اعجاز» به معناى ناتوان ساختن ديگرى است، اين كلمه گاهى در مواردى به كار مى‌رود كه انسان مانع كار ديگرى شود، جلو او را بگيرد و او را به عجز در آورد. گاهى در موردى كه از چنگال كسى فرار كند و از دسترس وى بيرون رود و او را ناتوان سازد. و گاهى به اين صورت كه با پيش‌دستى كردن، طرف را به زانو در آورد و يا خود را در مصونيت قرار دهد. تمام اينها، چهره‌هاى مختلفى از معناى‌ «اعجاز» و ناتوان ساختن طرف است، و در آيه فوق، همه اين معانى محتمل است؛ چرا كه هيچ گونه منافاتى ميان آنها نيست، يعنى شما به هيچ صورت نمى‌توانيد از عذاب او در امان بمانيد.
پس‌ «معجز» به معناى كسى است كه ديگرى را عاجز مى‌كند، و از آنجا كه افرادى كه فرار مى‌كنند و از قلمرو قدرت كسى بيرون مى‌روند، او را از تعقيب خود عاجز و ناتوان مى‌كنند واژه‌ «معجز» در اين گونه موارد نيز به كار مى‌رود.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با معجز:

۱.۱ - آیه۳۳ سوره هود

(قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُم بِهِ اللّهُ إِن شَاء وَ مَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ) (نوح گفت: «اگر خدا اراده كند، عذابش را خواهد آورد؛ و شما قدرت فرار از آن را نخواهيد داشت.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله‌ (وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ) هم تنزيه ديگرى است براى خداى سبحان، و با اين حال جوابى نيز هست از تعجيزى كه كفار نسبت به نوح (ع) كردند، چون ظاهر بى اعتنايى كفار به انذار آن جناب از عذاب اليم اين است كه گويى خواسته‌اند بگويند تو هيچ كارى به ما نمى‌توانى بكنى. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )

۱.۲ - آیه ۲۲ سوره عنکبوت

(وَ مَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاء وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَ لَا نَصِيرٍ) (شما هرگز نمى‌توانيد از حوزه قدرت خداوند در زمين و آسمان بگريزيد؛ و براى شما جز خدا، سرپرست و ياورى نيست.»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه وصف آنان را در قيامت بيان مى‌كند هم چنان كه آيه قبل وصف خداى سبحان را در آن روز بيان مى‌كرد. يعنى شما نمى‌توانيد خدا را در آن روز عاجز كنيد، و فرار نموده، و از تحت حكومت و سلطنتش خارج شويد، و در اقطار زمين و آسمان پنهان گرديد. و جمله وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ یعنی شما نمى‌توانيد خدا را عاجز كنيد، نه در زمين و نه در آسمان. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان: )


۱. هود/سوره۱۱، آیه۳۳.    
۲. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۲.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۴۷.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۱۰۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۲۵۶.    
۷. هود/سوره۱۱، آیه۳۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۲۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۳۲۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۲۱۶.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۴۷.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۳۸.    
۱۳. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۲.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۹۸.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۷۵.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۱۸.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۳۷.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۳۸.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه‌، بر گرفته از مقاله «معجز»، ص۵۳۷.    






جعبه ابزار