• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مفهوم زمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مفهوم زمان به اقوال پیرامون نفی حکم از موضوع در غیر زمان تعیین شده در کلام اطلاق می‌شود.



مفهوم زمان، از اقسام مفهوم مخالف و به معنای نفی طبیعی حکم از موضوع در خارج از زمان معین شده در کلام می‌باشد، در صورتی که در منطوق کلام، آن حکم برای همان موضوع در زمان معینی اثبات شده باشد.
درکتاب « الفصول فی الاصول » آمده است:
«مفهوم الزمان والمکان و هو نفی الحکم عما وقع خارجا عنهما».
برای مثال، اگر جمله «من تصدق یوم الجمعه فله کذا» مفهوم مخالف داشته باشد، به معنای عدم تعلق اجر به صدقه دهنده در غیر روز جمعه است.


در حجیت مفهوم زمان اختلاف است؛ « شافعی » و بعضی از « حنبلی‌ها » به حجیت آن اعتقاد دارند ولی بیشتر اصولیون از جمله « فخررازی » در « المحصول »، « آمدی » در « الاحکام فی اصول الاحکام »، صاحب فصول و صاحب قوانین به عدم حجیت مفهوم زمان معتقد هستند.
[۴] اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ص۲۵۹.
[۵] رشاد، محمد، اصول فقه، ص۱۴۱.
[۶] حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۱۲۸.
[۷] عجم، رفیق، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ج۲، ص۱۵۰۶.



۱. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، ج۱، ص۱۹۲.    
۲. شهیدثانی، زین الدین بن علی، تمهید القواعد، ص۱۱۶.    
۳. اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ص۱۵۷.    
۴. اصفهانی، محمد حسین، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ص۲۵۹.
۵. رشاد، محمد، اصول فقه، ص۱۴۱.
۶. حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۱۲۸.
۷. عجم، رفیق، موسوعة مصطلحات اصول الفقه عند المسلمین، ج۲، ص۱۵۰۶.



فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مفهوم زمان».



جعبه ابزار