• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ملازمه حکم شرع و عقل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بحث از تلازم بین امر یا نهی شرع با حکم عقل به حسن یا قبح را ملازمه حکم شرع و عقل گویند.



ملازمه حکم شرع و عقل، یعنی این که اگر شرع به چیزی حکم کند عقل هم به همان حکم می‌کند؛
به بیان دیگر، هرگاه شارع به چیزی امر یا از چیزی نهی کند، عقل نیز به حسن یا قبح آن حکم می‌کند.


مشهور میان اصولی‌های شیعه آن است که میان حکم شرع و عقل ملازمه‌ای وجود ندارد، زیرا چه بسا شارع به کاری دستور می‌دهد، اما عقل قدرت درک ملاک آن را ندارد؛

۲.۱ - مثال

برای مثال، روزه آخر ماه رمضان واجب ، ولی روزه اول ماه شوال عید فطر حرام است و عقل از دست یافتن به علت این دو حکم ناتوان می‌باشد.

۲.۲ - دلیل بطلان قیاس

به همین دلیل است که علمای شیعه قیاس را در احکام شرعی باطل می‌دانند.
[۵] موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۴۵.



۱. سبحانی تبریزی، جعفر، الرسائل الاربع قواعد اصولیة و فقهیة، جزء ۱، ص۷۷.    
۲. حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۲، ص۱۶۱.    
۳. اصفهانی، محمد تقی بن عبد الرحیم، هدایة المسترشدین فی شرح معالم الدین، ص۴۳۳.    
۴. قدسی مهر، خلیل، الفروق المهمة فی الاصول الفقهیة، ص۷۵.    
۵. موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۴۵.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ملازمه حکم شرع و عقل».



جعبه ابزار