ملطیوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن غازی ملطیوی (حیات
۵۹۸ هـ.ق) فاضل و دانشمند بود.
وی در آغاز دبیری و سپس وزارتِ ابوالفتح سلیمان‌شاه بن قلج ارسلان، پادشاه سلجوقیان روم (
۵۸۸ ـ
۶۰۰ هـ.ق) را بر عهده داشت.
به دستور او کتاب
مرزبان‌نامه مرزبان بن رستم (م
۳۰۲) را از زبان مازندرانی قدیم به
فارسی جدید ترجمه کرد و با اصلاحاتی، آن را
روضة العقول نامید.
مرزبان‌نامه مجموعه‌ای از حکایات و امثال به شیوه
کلیله و دمنه است که در همان عصر یک‌بار نیز به
عربی ترجمه شد.
ترجمه ایشان در سال ۵۹۸ (هجری قمری) انجام گرفت.
نسخه‌هایی از آن در
کتابخانه لیدن و
کتابخانه ملی پاریس موجود است.
هانری ماسه در سال ۱۹۳۸ م این اثر را در
پاریس به چاپ رساند.
محمد بن غازی ملطیوی ملطی اهل
مَلَطیه شهری معروف از بلاد
روم (آسیای صغیر) در حوالی
شام و
حلب بود.
تنها در بعضی از منابع معاصر از او یاد شده و نامش آمده است.
محمد بن غازی نخست دبیرِ ابوالفتح سلیمان‌شاه بن قلج ارسلان از پادشاهان سلجوقیه روم (۵۸۸ ـ ۶۰۰ هـ.ق) بود.
سپس به وزارت دربار رسید و چون فردی فاضل و دانشمند بود، به دستور سلیمان‌شاه کتاب
مرزبان‌نامه مرزبان بن رستم (م ۳۰۲ هـ.ق) را که اصل آن به زبان مازندرانی قدیم بود، به فارسی جدید ترجمه کرد و اصلاحاتی در آن انجام داد و آن را
روضة العقول نامید.
ملطیوی کتابی ترجمه کرده به نام
مرزبان‌نامه که کتابی است که در پند، امثال و بیانِ حکایات از زبان حیوانات، به شیوه
کلیله و دمنه است که در یک عصر دو ترجمه شده است: یکی به زبان عربی به دست فردی به نام سعدالدین وراوینی و دیگری به فارسی جدید به دست محمد بن غازی.
این دو مترجم با شعرها و مثل‌ها و آیه‌های
قرآن آن را ترجمه کرده و اصلاحاتی را در آن انجام دادند.
ملطی که
علامه قزوینی در تصحیح و مقدمه خود در مورد ترجمه‌های
مرزبان‌نامه می‌نویسد: ترجمه محمد بن غازی در ۵۹۸ (هجری قمری) انجام گرفته و دو نسخه آن در کتابخانه لیدن و کتابخانه ملی پاریس موجود است.
هانری ماسه نیز در سال ۱۹۳۸م
روضة العقول را در پاریس چاپ و منتشر کرده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن غازی ملطیوی»، ج۴، ص۳۹۵.
