منصور بن نزار فاطمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منصور بن نزار فاطمی (
۳۸۳ ـ
۴۱۱ هـ.ق) خلیفه
فاطمی مصر بود.
وی فردی خونریز، خودکامه و صاحب احکام عجیب بود و در برخی موارد نظرات خود را تغییر می‌داد.
از جمله فرمان‌های او می‌توان به لعن صحابه، ممنوعیت فروش برخی خوراکی‌ها، کشتن سگ‌ها و محدودیت شدید برای زنان اشاره کرد.
وی همچنین نسبت به
یهودیان و
مسیحیان سخت‌گیری‌های شدیدی اعمال کرد.
در کنار این سختگیریها، اقداماتی عمرانی مانند ساخت مسجد نیز انجام داد.
از آثار او می‌توان به
خبر الیهود و النصاری و
السجل الذی وجد معلقاً علی المساجد اشاره کرد.
ایشان در سال ۴۱۱ (هجری قمری) به قتل رسید.
ابوعلی منصور بن نزار بن معد فاطمی مصری مشهور به
الحاکم بامرالله در زمان حیات پدرش در ماه
شعبان سال ۳۸۳ (هجری قمری) به دنیا آمد.
او مردی خونریز و بی‌باک بود.
بسیاری از رجال دولت خویش را بازداشت کرد یا به قتل رساند.
وی روشی سخت شگفت داشت، هر زمان که می‌خواست به میل خویش احکامی را صادر می‌کرد و مردم را به اجرای آن ملزم می‌کرد.
ابوعلی در سال
۳۹۵ (هجری قمری) امر کرد تا لعن صحابه را بر دیوارهای مساجد، مقابر و در محل دید همگان بنویسند.
او حتی به دیگر والیان خویش دستور داد تا در خطابه‌ها به لعن صحابه بپردازند.
ایشان در سال
۳۹۷ (هجری قمری) مردم را از این امر برحذر نمود و فرمود کسانی که به لعن صحابه بپردازند، آن‌ها را بزنند و ادب کنند.
وی در سال ۳۹۵ (هجری قمری) امر کرد هر کجا سگی را بیابند، او را بکشند.
او فروش آبجو،
باقلای مصری،
ماهی بی‌قشر را منع کرد
و بر فروشندگان آن سخت گرفت تا آن‌جا که گروهی از آنان را تازیانه زدند.
ابن نزار برای این‌که یهودیان و مسیحیان را از جماعت مسلمانان جدا سازد، فرمان داد تا دستار سیاه بر سر گذارند.
به مسیحیان فرمان داد تا زناری به وزن پنج رطل به گردن آویزند.
به جهودان هم دستور داد غل‌های چوبین به گردن کنند و به سختی‌های فراوانی آن‌ها را انداخت، لذا گروهی از آنان به اسلام گرویدند.
بر گروه‌های دیگری چون ستاره‌شناسان،
نوازندگان
و زنان سخت گرفت.
او به زنان فرمان داد از رفتن به کوچه و خیابان حذر کنند.
لذا حدود هفت سال و هفت ماه، تا سال ۴۱۱ (هجری قمری) (زمان فوت الحاکم بامرالله) بر زنان سخت گذشت و زنان شب و روز بازداشت بودند.
منصور بن نزار خدمات و کارهای عمرانی هم داشت. از جمله چند مسجد در
قاهره تأسیس کرد.
برای هر کدام از آن مساجد قرآن‌ها، اسباب نقره و فرش‌های قیمتی مقرر داشت.
الحاکم بامرالله آثاری تالیف کرده که عبارتند از:
• خبر الیهود و النصاری؛
• السجل الذی وجد معلقاً علی المساجد؛
• السجل المنهی فیه عن الخمر؛
• التعویذ فی صناعة الاکسیر؛
• التحفة الشاهیه.
فاطمی با سختگیریها و اوامر نسبت به زنان و گروه‌های مختلف سبب گردید
تا با دسیسه خواهرش سال ۴۱۱ (هجری قمری) به قتل برسد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «منصور بن نزار فاطمی»، ج۳، ص۳۹۱.
