مَرَحَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
{مرتبط|مرح (مفردات‌قرآن)|مرح (مفردات‌نهج‌البلاغه)}}
مَرَحَ:(فِي الأَرْضِ مَرَحاً) «مَرَحَ» (بر وزن فَرَحَ)
به معناى شدت خوشحالى در برابر يک موضوع باطل و بى‌اساس و به معناى غرور و مستى ناشى از نعمت است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با مَرَحَ:
(وَ لاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا) (و بر
زمين، با تكبّر راه مرو؛ تو هرگز نمى‌توانى زمين را بشكافى، و طول قامتت هرگز به كوه‌ها نمى‌رسد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه: مرح به طورى كه گفته‌اند به معناى براى باطل، زياد خوشحالى كردن است، و شايد قيد باطل براى اين باشد كه بفهماند خوشحالى بيرون از حد اعتدال مرح است، زيرا خوشحالى به حق آن است كه از باب شكر خدا در برابر نعمتى از نعمت‌هاى او صورت گيرد، و چنين خوشحالى هرگز از حد اعتدال تجاوز نمى‌كند، و اما اگر به حدى شدت يافت كه عقل را سبک نموده و آثار سبكى عقل در افعال، گفته‌ها، نشست و برخاستنش و مخصوصا در راه رفتنش نمودار شد چنين فرحى، فرح به باطل است، و جمله
(لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً) نهى است از اين‌كه
انسان به خاطر تكبر خود را بيش از آن‌چه هست بزرگ بداند، و اگر مساله راه رفتن به مرح را مورد نهى قرار داد، براى اين بود كه اثر همه آن انحراف‌ها در راه رفتن نمودارتر مى‌شود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ لَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَ لَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ) (پسرم! با بى‌اعتنايى از مردم روى مگردان، و با تكبر و غرور بر زمين راه مرو كه
خداوند هيچ متكبّر فخر فروشى را دوست ندارد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مرح به معناى شدت خوشحالى، و زياده روى در آن است.
بنا به گفته وى معنا چنين مى‌شود كه: روى خود از در تكبر از مردم بر مگردان، و نيز در زمين چون آنان كه بسيار خوشحالند راه مرو، كه خدا دوست نمى‌دارد كسانى را كه دستخوش خيلاء و كبرند، و اگر كبر را خيلاء خوانده‌اند، بدين جهت است كه آدم متكبر خود را بزرگ خيال مى‌كند، و چون فضيلت براى خود خيال مى‌كند، زياد فخر مى‌فروشد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مكارم شيرازى، ناصر، لغات در تفسير نمونه، بر گرفته از مقاله «مَرَحَ»، ص۵۱۸.
