مُقیت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُقیت: (عَلى كُلِّ شَيْءٍ مُّقيتاً) «مُقیت» در اصل، از مادّه «
قوت» از مادّه «قُوْت» به معناى غذايى است كه جان انسان را حفظ مى‌كند، بنابراين «مقيت» كه
اسم فاعل از باب افعال است به معناى كسى است كه قُوت ديگرى را مى‌پردازد و از آن‌جا كه چنين كسى حافظ حيات او است، كلمه «مقيت» به معناى «حافظ» نيز به كار رفته و نيز شخصى كه قُوت مى‌دهد، حتماً توانايى بر اين كار دارد، به همين جهت اين كلمه به معناى «مقتدر» نيز آمده و چنين كسى مسلماً حساب زيردستان خود را دارد، به همين دليل، به معناى «حسيب» نيز آمده است و در آيه فوق، تمام اين معانى ممكن است از كلمه «مقيت» اراده شود.
(مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا وَكَانَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا) (كسى كه
شفاعت (تشويق و كمک) براى كار نيكى كند، سهمى از آن براى او خواهد بود و كسى‌كه شفاعت براى كار بدى كند، سهمى از آن خواهد داشت.و
خداوند، حساب هر چيز را نگه مى‌دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه نصيب و كلمه كفل هر دو به يک معنا است و چون شفاعت نوعى وساطت براى ترميم نقيصه و يا حيازت و به دست آمدن مزيتى و يا چيزى نظير اين‌ها است، در حقيقت نوعى سببيت براى اصلاح شانى از شؤون زندگى دارد و به همين جهت هر ثواب و عقابى كه در خود آن شان هست سهمى هم در اين وساطت و شفاعت خواهد بود، حال تا وساطت چه مقدار در تحقق آن شان دخالت داشته است و اين سهم از
ثواب و
عقاب هدف مشترک شفيع و
مشفوع له: (كسى كه شفيع به خاطر او شفاعت مى‌كند) مى‌باشد، پس شفيع نصيبى از خير و شر دارد و به همين جهت است كه در جمله مورد بحث مى‌فرمايد:
(مَنْ يَشْفَعْ شَفاعَةً ...) الی آخر.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُقیت»، ص۵۴۶-۵۴۷.
