مِلْحٌ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مِلْحٌ:
(وَ هَذَا مِلْحٌ) مِلْحٌ: به معنى «شور» است و «اجاج» در
آیه مورد بحث به معنى «تلخ و گرم» است. (بنابراين ملح و اجاج نقطه مقابل عذب و فرات است)
به موردی از کاربرد
مِلْحٌ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ هُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَ هَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَ جَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَ حِجْرًا مَّحْجُورًا ) (او كسى است كه دو دريا را در كنار هم قرارداد؛ اين گوارا و شيرين و آن شور و تلخ)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ملح به معناى آبى است كه طعمش بر گشته باشد و اجاج
آبی است كه شوريش زياد باشد و كلمه
برزخ به آن حدى گويند كه ميان دو چيز فاصله شده باشد و كلمه حجر محجور به معناى حرام محرم است، يعنى آن چنان ميان اين دو آب حاجز و مانع قرار داده‌ايم كه مخلوط شدن آن دو با هم، حرام محرم شده، يعنى به هيچ وجه مخلوط نمى‌شود.
و به هرحال آيه مورد بحث يكى ديگر از مظاهر شگفت‌انگيز قدرت پروردگار را در جهان آفرينش ترسيم مى‌كند كه چگونه يک حجاب نامرئى و حائل ناپيدا در ميان درياى شور و شيرين قرار مى‌گيرد و اجازه نمى‌دهد آن‌ها با هم آميخته شوند. البته امروز ما اين را مى‌دانيم كه اين حجاب نامرئى همان «تفاوت درجه غلظت آب شور و شيرين» و به اصطلاح تفاوت «وزن مخصوص» آن‌هاست كه سبب مى‌شود تا مدت مديدى به‌هم نياميزند؛ گرچه جمعى از مفسران براى پيدا كردن چنين دو دريايى در روى كره زمين به زحمت افتاده‌اند كه در كجا درياى آب شيرين در كنار آب شور قرار گرفته و مخلوط نمى‌شود، ولى اين مشكل نيز براى ما حل شده است، زيرا مى‌دانيم تمام رودخانه‌هاى عظيم آب شيرين كه به درياها مى‌ريزند در كنار ساحل، دريايى از آب شيرين تشكيل مى‌دهند و آب‌هاى شور را به عقب مى‌رانند تا مدت زيادى اين وضع ادامه دارد و به خاطر تفاوت درجه غلظت، از آميخته شدن با يكديگر ابا دارند و هر يک به ديگرى «حجرا محجورا» مى‌گويد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مِلْح»، ج۴، ص۳۲۰.
