نسخ آتش بس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آتش بس قرارداد متارکه
جنگ در مدّت محدود می باشد.
شماری از مفسّران گفته اند: آیات ناظر به
صلح و
آتش بس ، مربوط به زمانی است که مسلمانان در ضعف به سر می‌برده اند؛ بنابراین، با آیاتی نظیر: «و قتلوا المُشرِکینَ کافّةً»،
«فَاقتُلوا المُشرکین حَیثُ وَجَدتُموهُم»
یا «وَ قتِلوهم حتّی لاتَکونَ فِتنةٌ»
و ...
نسخ شده است.
،
برای
توجیه نسخ آیات آتش بس، سه مرحله برای جهاد ذکر شده است:
۱. اجازه دادن به
مسلمانان برای
جهاد با دشمنان؛
۲. دعوت به پذیرش صلح در مقابل پیشنهاد
صلح از جانب مشرکان؛
۳. دعوت به
جهاد و
جنگ همه جانبه.
این مراحل، از وضعیت
مسلمانان و میزان برخورداری آنان از توان و ساز و برگ جنگی متأثّر بوده و از آن‌جا که در مرحله سوم و پایانی، به سبب توانمندی، به جهاد دعوت شده اند، مراحل پیشین نسخ شده است.
در مقابل، شماری از قرآن پژوهان معتقدند که آیات
آتش بس ، نسخ نشده است؛ زیرا
اوّلا
آیه «فَاقتلُوا المُشرِکینَ حَیثُ وَجَدتُموهم»
در سال نهم هجری نازل شد و
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) پس از آن، با اهل
نجران پیمان صلح و آتش بس برقرار کرد؛
ثانیاً همان مصلحتی که باعث شده مسلمانان در مرحله دوم از مراحل سه گانه جهاد، به پذیرش آتش بس در مقابل پیشنهاد
دشمنان مأمور شوند، ممکن است در سایر زمان‌ها برای مسلمانان پیش آید و پذیرش آتش بس به واقع
مصلحت آنان را در پی داشته باشد؛ البتّه تشخیص این مصلحتِ نوآمد، برعهده
امام و پیشوای مسلمانان است.
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «آتش بس».
