• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نشط (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




نَشْط (به فتح نون و سکون شین) از واژگان قرآن کریم به معنای کندن و خارج شدن است. از مشتقات این واژه در آیات قرآن ناشِط به معنای گاو وحشی که از محلّی به محلّ دیگر خارج شود.



نَشْط: به معنی کندن و خارج شدن و غیره آمده است «نَشَطَ من المکان: خرج» در مجمع و نهایه نقل شده: «فِی حَدِیثِ اُمِّ سَلَمَةَ: فَجَاءَ عَمَّارٌ وَ کَانَ اَخَاهَا مِنَ الرَّضَاعَةِ وَ نَشَطَ زَیْنَبَ مِنْ حَجْرِهَا»، یعنی: «عمّار که برادر رضاعی‌ ام سلمه بود پیش او آمد و زینب را از آغوشش کشید و بیرون کرد».
ناشِط گاو وحشی را گویند که از محلّی به محلّ دیگر خارج شود.


(وَ النَّازِعاتِ غَرْقاً • وَ النَّاشِطاتِ‌ نَشْطاً) یعنی: «قسم به آنها که به شدت جذب می‌کنند و قسم به آنها که به طرزی خارج و جذب می‌شوند».
معنی آیات در «دبر» گذشت.


این‌ لفظ دو بار بیشتر در کلام الله نیامده است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۶۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۰۶-۸۰۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۵-۲۷۶.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۵۰.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۶۳.    
۶. ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۵، ص۵۷.    
۷. ابن فارس، معجم مغاییس اللغة، ج۵، ص۴۲۶.    
۸. نازعات/سوره۷۹، آیه۱-۲.    
۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۷۹.    
۱۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۹۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۵۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۶۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "نشط"، ج۷، ص۶۶.    






جعبه ابزار