نضد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَضْد (به فتح نون و سکون ضاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای روی هم چیدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در
آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:
نَضید (به فتح نون) و
مَنْضود (به فتح میم و سکون نون) به معنای روی هم چیده شده است.
نَضْد:
روی هم چیدن است، «نَضَدَ المتاع: جعل بعضه فوق بعض».
نَضید و
مَنْضود به معنی روی هم چیده شده است.
در
نهج البلاغه خطبه ۱۶۵ درباره
طاوس فرموده:
«وَ نَضَّدَ اَلْوَانَهُ فِی اَحْسَنِ تَنْضِیدٍ» «رنگ‌های او را در بهترین ترکیب روی هم قرار داده است».
(شرح‌های خطبه:
)
(وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِیدٌ) «بوجود آوردیم
نخل‌های بلند را که میوه آنها روی هم چیده شده‌اند».
(فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ • وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ) «در کنار درخت
سدر که شاخه‌اش بی‌خار یا از کثرت میوه خم شده است و در کنار درخت
موزی که میوه‌اش روی هم چیده شده است».
(وَ اَمْطَرْنا عَلَیْها حِجارَةً مِنْ سِجِّیلٍ مَنْضُودٍ) مراد از «مَنْضُودٍ» ظاهرا پی در پی باریدن سنگ‌هاست، یعنی: «بر آن شهر
سنگ‌هائی از
سجّیل پی در پی باراندیم».
در «سجل» احتمال داده‌ایم که سجّیل به معنی پی‌درپی باشد،(
) ولی لفظ «مَنْضُودٍ» این احتمال را تضعیف می‌کند؛ به نظر می‌آید مراد از آن سنگ‌های سخت باشد که قول
ابو عبیده است، یعنی: «سنگ‌هائی از جنس سنگ‌های سخت که پی‌درپی می‌باریدند».
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "نضد"، ج۷، ص۷۶.
