• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نضد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




نَضْد (به فتح نون و سکون ضاد) از واژگان قرآن کریم به معنای روی هم چیدن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند: نَضید (به فتح نون) و مَنْضود (به فتح میم و سکون نون) به معنای روی هم چیده شده است.



نَضْد: روی هم چیدن است، «نَضَدَ المتاع: جعل بعضه فوق بعض». نَضید و مَنْضود به معنی روی هم چیده شده است.
در نهج البلاغه خطبه ۱۶۵ درباره طاوس فرموده: «وَ نَضَّدَ اَلْوَانَهُ‌ فِی اَحْسَنِ‌ تَنْضِیدٍ» «رنگ‌های او را در بهترین ترکیب روی هم قرار داده است». (شرح‌های خطبه:)


(وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ‌ نَضِیدٌ) «بوجود آوردیم نخل‌های بلند را که میوه آنها روی هم چیده شده‌اند».
(فِی سِدْرٍ مَخْضُودٍ • وَ طَلْحٍ‌ مَنْضُودٍ) «در کنار درخت سدر که شاخه‌اش بی‌خار یا از کثرت میوه خم شده است و در کنار درخت موزی که میوه‌اش روی هم چیده شده است».
(وَ اَمْطَرْنا عَلَیْها حِجارَةً مِنْ سِجِّیلٍ‌ مَنْضُودٍ) مراد از «مَنْضُودٍ» ظاهرا پی در پی باریدن سنگ‌هاست، یعنی: «بر آن شهر سنگ‌هائی از سجّیل پی در پی باراندیم».
در «سجل» احتمال داده‌ایم که سجّیل به معنی پی‌درپی باشد،() ولی لفظ «مَنْضُودٍ» این احتمال را تضعیف می‌کند؛ به نظر می‌آید مراد از آن سنگ‌های سخت باشد که قول ابو عبیده است، یعنی: «سنگ‌هائی از جنس سنگ‌های سخت که پی‌درپی می‌باریدند».


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۷۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۱۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۵۱.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۲، خطبه۱۶۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۸، خطبه۱۶۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۶، خطبه۱۶۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۲، خطبه۱۶۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۶۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۴.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۶۸.    
۱۳. ق/سوره۵۰، آیه۱۰.    
۱۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۴۱.    
۱۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۱۰.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۱۳.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۲۴۲.    
۱۸. واقعة/سوره۵۶، آیه۲۸-۲۹.    
۱۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۳.    
۲۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۲.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۹-۳۳۰.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۵۰.    
۲۳. هود/سوره۱۱، آیه۸۲.    
۲۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۳۴۴.    
۲۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۵۱۵.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۸۲.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۰۵.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۸۱.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۹۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "نضد"، ج۷، ص۷۶.    






جعبه ابزار