نهب (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَهْب (به فتح نون وسکون هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای غارت كردن، غلبه، گرفتن و غنيمت است.
این کلمه چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
نَهْب:
(مثل عقل) به معنای غارت كردن، غلبه، گرفتن و غنيمت است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه بهکار رفته است، اشاره میشود:
امام علی (صلواتاللهعلیه) درباره
دنیا فرموده:
«دارُ حَرَب وَ سَلَب، وَ نَهْب وَ عَطَب، أَهْلُها عَلَى سَاق وَ سِياق وَ لَحاق وَ فِراق.» «دنيا دار سلب مال،
غارت و هلاكت است، اهل دنيا ايستاده و آماده براى رفتن و سوق شدن هستند.»
(شرح های خطبه:
)
حضرت میفرماید:
«إِنَّما الْمَرْءُ فِي الدُّنْيا ... نَهْبٌ تُبادِرُهُ الْمَصائِبُ» «شخص در دنيا غارت شدهاى است كه مصائب پى در پى بر او وارد مىشود.»
(شرحهای حکمت:
)
حضرت علی (علیهالسلام) در
خطبه شقشقیّه فرموده:
«فَصَبَرتُ وَ في الْعَيْنِ قَذىً، وَ في الحَلْقِ شَجاً، أرى تُراثي نَهْباً» (لذا شكيبايى ورزيدم، ولى به كسى مىماندم كه: خاشاک چشمش را پر كرده، و استخوان راه گلويش را گرفته، با چشم خود مىديدم، ميراثم را به غارت مىبرند.)
(شرحهای خطبه:
)
حضرت میفرماید:
«وَدَعْ عَنْكَ نَهْباً صِيحَ فِي حَجَراتِهِ» (سخن از گذشتگان بگذار و سخن از آنچه امروز با آن روبه رو هستم بگوى.)
(شرحهای خطبه:
) رجوع شود به «صيح- صيحه».
این کلمه چهار بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نهب»، ج۲، ص۱۰۶۹.