وَلَدَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَلَدَ:
(مَا وَلَدَ) وَلَدَ: به معنى «فرزند» است كه براى جمع و مفرد هردو به كار رفته: هذا ولد فلان و هؤلاء ولده و جمع آن
«اولاد» است (والد پدر است و والدة، مادر كه گاهى از باب تغليب، والد بر والده هم گفته مى‌شود.)
به موردی از کاربرد تابعین در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ وَالِدٍ وَ مَا وَلَدَ) (و سوگند به پدر و فرزندش (
ابراهیم خليل و فرزندش
اسماعیل ذبيح).)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: از آنجا كه از نظر ادبيت رعايت تناسب بين سوگند و بين چيزى كه مى‌خواهيم با سوگند اثبات كنيم لازم است، لذا بايد بگوييم مراد از
(والِدٍ وَ ما وَلَدَ) كسى است كه بين او و بين بلدى كه مورد سوگند واقع شده نسبت روشنى بوده و اين معنا با ابراهيم خليل (علیه‌السلام) و فرزندش اسماعيل (علیه‌السلام) منطبق است، كه سبب اصلى در بناى اين شهر و بانيان خود بيت الحرام بودند.
خداوند در
سوره بلد، ابتدا به شهر مقدس مكه و سپس به پدر و فرزندش (ابراهيم خليل و اسماعيل ذبيح) سوگند ياد مى‌كند كه انسان را در رنج و ناراحتى آفريده است.
در اين‌كه منظور از اين پدر و فرزند (والد و ولد) كيست؟ تفسيرهاى متعددى ذكر كرده‌اند:
نخست اين‌كه: منظور از «
والد» ابراهيم خليل و از «ولد» اسماعيل ذبيح است و با توجه به اين‌كه در آيه قبل به شهر «مكه» سوگند ياد شده و مى‌دانيم ابراهيم و فرزندش بنيانگذار كعبه و شهر مكه بودند اين تفسير بسيار مناسب به نظر مى‌رسد، به خصوص اين‌كه عرب جاهلى براى حضرت ابراهيم و فرزندش اهميّت فوق العاده‌اى قايل بود و به آن‌ها افتخار مى‌كرد و بسيارى از آن‌ها نسب خود را به آن دو مى‌رساندند.
ديگر اين‌كه: منظور آدم و فرزندانش مى‌باشد.
سوم اين‌كه: منظور آدم و پيامبرانى هستند كه از دودمان او برخاسته‌اند.
و چهارم اين‌كه: منظور سوگند به هر پدر و فرزندى است، چرا كه مسأله تولد و بقاى نسل انسانى در طول ادوار مختلف، از شگفت‌انگيزترين بدايع خلقت است و
خداوند مخصوصا به آن سوگند ياد كرده است و به‌هرحال جمع ميان اين چهار تفسير بعيد نيست، هرچند تفسير اول از همه مناسبتر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وَلَدَ»، ج۴، ص۷۳۰.
