پاداش تقوا (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تقوا و تقواپیگی زمینه و شرط بهره‌مندی از پاداش خدا در آخرت می‌باشد.

---

تقواپیشگی، زمینه ساز بهره‌مندی از پاداش الهی در آخرت می‌باشد:
ولو انهم ءامنوا واتقوا لمثوبة من عند الله خیر...
و اگر آنها ایمان می‌آوردند و پرهیزکاری پیشه می‌کردند، پاداشی که نزد خداست، برای آنان بهتر بود... .
وما یفعلوا من خیر فلن یکفروه والله علیم بالمتقین.
و آنچه از اعمال نیک انجام دهند، هرگز کفران نخواهد شد! (و پاداش شایسته آن را می‌بینند.) و خدا از پرهیزکاران، آگاه است.
الذین استجابوا لله والرسول من بعد ما اصابهم القرح للذین احسنوا منهم واتقوا اجر عظیم.
آنها که دعوت خدا و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را، پس از آن همه جراحاتی که به ایشان رسید، اجابت کردند (و هنوز زخم‌های میدان احد التیام نیافته بود، به سوی میدان «حمراء الاسد» حرکت نمودند) برای کسانی از آنها، که نیکی کردند و تقوا پیش گرفتند، پاداش بزرگی است.
ما کان الله لیذرالمؤمنین علی ما انتم علیه حتی یمیز الخبیث من الطیب وما کان الله لیطلعکم علی الغیب ولـکن الله یجتبی من رسله من یشاء فـامنوا بالله ورسله وان تؤمنوا وتتقوا فلکم اجر عظیم.
چنین نبود که خداوند، مؤمنان را به همان گونه که شما هستید واگذارد مگر آنکه ناپاک را از پاک جدا سازد. و نیز چنین نبود که خداوند شما را از اسرار غیب، آگاه کند (تا مؤمنان و منافقان را از این راه بشناسید این بر خلاف سنت الهی است) ولی خداوند از میان رسولان خود، هر کس را بخواهد بر می‌گزیند (و قسمتی از اسرار نهان را که برای مقام رهبری او لازم است، در اختیار او می‌گذارد.) پس (اکنون که این جهان، بوته آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید! و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست.
ولاجر الاخرة خیر للذین ءامنوا وکانوا یتقون.
(اما) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است!
قالوا اءنک لانت یوسف قال انا یوسف وهـذا اخی قد من الله علینا انه من یتق ویصبر فان الله لا یضیع اجر المحسنین.
گفتند: «آیا تو همان یوسفی؟! » گفت: « (آری،) من یوسفم، و این برادر من است! خداوند بر ما منت گذارد هر کس تقوا پیشه کند، و شکیبایی و استقامت نماید، (سرانجام پیروز می‌شود) چرا که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌کند!»
جنـت عدن یدخلونها تجری من تحتها الانهـر لهم فیها ما یشاءون کذلک یجزی الله المتقین.
باغهایی از بهشت جاویدان است که همگی وارد آن می‌شوند نهرها از زیر درختانش می‌گذرد هر چه بخواهند در آنجا هست خداوند پرهیزگاران را چنین پاداش می‌دهد!
.. وان تؤمنوا وتتقوا یؤتکم اجورکم...
... و اگر ایمان آورید و تقوا پیشه کنید، پاداشهای شما را می‌دهد... .
ان الذین یغضون اصوتهم عند رسول الله اولـئک الذین امتحن الله قلوبهم للتقوی لهم مغفرة واجر عظیم.
آنها که صدای خود را نزد رسول خدا کوتاه می‌کنند همان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا خالص نموده، و برای آنان آمرزش و پاداش عظیمی است!
وسیجنبها الاتقی• الذی یؤتی ماله یتزکی• وما لاحد عنده من نعمة تجزی• الا ابتغاء وجه ربه الاعلی• ولسوف یرضی.
و بزودی با تقواترین مردم از آن دور داشته می‌شود،•همان کس که مال خود را (در راه خدا) می‌بخشد تا پاک شود.•و هیچ کس را نزد او حق نعمتی نیست تا بخواهد (به این وسیله) او را جزا دهد،•بلکه تنها هدفش جلب رضای پروردگار بزرگ اوست.•و بزودی راضی و خشنود می‌شود!

---

تقوا، شرط بهره‌مندی از پاداش بزرگ الهی می‌باشد:
... للذین احسنوا منهم واتقوا اجر عظیم• ... وان تؤمنوا وتتقوا فلکم اجر عظیم.
... برای کسانی از آنها، که نیکی کردند و تقوا پیش گرفتند، پاداش بزرگی است.... و اگر ایمان بیاورید و تقوا پیشه کنید، پاداش بزرگی برای شماست.
.. اولـئک الذین امتحن الله قلوبهم للتقوی لهم مغفرة واجر عظیم.
... همان کسانی هستند که خداوند دلهایشان را برای تقوا خالص نموده، و برای آنان آمرزش و پاداش عظیمی است!
.. والله عنده اجر عظیم• فاتقوا الله مااستطعتم واسمعوا واطیعوا وانفقوا خیرا لانفسکم.... .
... و خداست كه پاداش عظيم نزد اوست! پس تا مى‌توانيد تقواى الهى پيشه كنيد و گوش دهيد و اطاعت نماييد و انفاق كنيد كه براى شما بهتر است‌... .
.. ومن یتق الله... ویعظم له اجرا.
... هر کس تقوای الهی پیشه کند، ... و پاداش او را بزرگ می‌دارد!

۲.۱ - دیدگاه علامه طباطبایی

اینکه فرمود: و من یتق الله یکفر عنه سیئاته و یعظم له اجرا، دلالتی هست بر اینکه پیروی اوامر خدا خود مرحله‌ای است از تقوی، مانند اجتناب از محرمات که آن هم مرحله‌ای دیگر از تقوی است، و شاید این دلالت برای آن باشد که امتثال اوامر هم ملازم با اجتناب از حرام است، و آن حرام عبارت است از ترک امتثال.
و معنای تکفیر سیئات، پوشاندن آن به وسیله مغفرت است، و مراد از سیئات گناهان صغیره است، در نتیجه تقوی تنها برای گناهان کبیره باقی می‌ماند، و مجموع جمله: و من یتق الله یکفر عنه سیئاته و یعظم له اجرا، در معنای آیه شریفه زیر می‌باشد که فرموده: ان تجتنبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریما،و از این دو آیه شریفه بر می‌آید که مراد معصوم علیه‌السّلام هم که در تعریف تقوی فرمود: عبارت است از ورع از محارم خدا، همان گناهان کبیره است.

۲.۲ - دیدگاه آیت‌الله مکارم

در این آیه به عنوان نتیجه گیری می‌فرماید، اکنون که چنین است تقوای الهی پیشه کنید آن قدر که در توان دارید، و فرمان‌های او را بشنوید و اطاعت کنید، و در راه او انفاق نمائید که برای شما بهتر است (فاتقوا الله ما استطعتم و اسمعوا و اطیعوا و انفقوا خیرا لانفسکم). نخست دستور به اجتناب از گناهان می‌دهد (چرا که تقوا بیشتر ناظر به پرهیز از گناه است) و سپس دستور به اطاعت فرمان و شنیدنی که مقدمه این اطاعت است و از میان طاعات بخصوص روی مساله انفاق که از مهمترین آزمایش‌های الهی است تکیه می‌کند و سرانجام هم می‌گوید سود تمام اینها عائد خود شما می‌شود.
بعضی از مفسران خیرا را به معنی مال تفسیر کرده‌اند که وسیله نیل به کارهای مثبت است همانگونه که در آیه وصیت نیز به همین معنی آمده است:
کتب علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیرا الوصیة للوالدین و الاقربین بالمعروف: بر شما مقرر شده هنگامی که مرگ یکی از شما فرا رسد اگر خیری از خود به یادگار گذاشته وصیت به طور شایسته برای پدر و مادر و نزدیکان کند.
جمعی نیز خیر را به معنی گسترده‌ای تفسیر کرده، و آن را قید انفاق ندانسته، بلکه به کل آیه مربوط می‌دانند و می‌گویند: منظور این است اطاعت تمام این اوامر به سود شما است، (این تفسیر مناسبتر به نظر می‌رسد).
ذکر این نکته نیز لازم است که دستور به تقوا به مقدار توانایی هیچ منافاتی با آیه ۱۰۲ سوره آل عمران ندارد که می‌گوید: اتقوا الله حق تقاته: آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است از خدا بپرهیزید، بلکه این هر دو مکمل یکدیگرند، چرا که در یک جا می‌گوید: تا آنجا که در توان دارید تقوا پیشه کنید، و در جای دیگر می‌گوید: حق تقوا را اداء کنید، مسلم است ادا کردن حق تقوا به مقدار قدرت و توانایی انسان است، زیرا تکلیف ما لا یطاق معنی ندارد، هدف این است که انسان آخرین کوشش خود را در این طریق به کار گیرد. بنابراین کسانی که آیه مورد بحث را ناسخ آیه سوره آل عمران دانسته‌اند در اشتباهند.

---