• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شمشک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شُمشک نوعی کفش بغدادی است که برخی گفته‌اند معرب چشمک در فارسی است.از آن در باب صلات و حج سخن گفته‏اند.




واژه شُمشک در لغت عرب نیامده است. از برخی، تعریف آن به کفش بغدادی نقل شده است.
[۱] مجمع البحرین ج۵، ص۲۷۷

بعضی گفته‏اند: شمشک معرب «چَشمک» فارسی است که نوعی کفش می‏باشد.
[۲] نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.





۲.۱ - حکم نمازگزاردن با شمشک


گروهی از قدما نماز گزاردن با شمشک را جایز ندانسته‏اند.
[۵] المهذب ج۱، ص۷۵.

در مقابل تعدادی از آنان، آن را جایز، لیکن مکروه دانسته‏اند.
[۸] الوسیلة، ص۸۸.
[۹] إصباح الشیعة، ص۶۴.


۲.۱.۱ - علت عدم جواز


آیا عدم جواز، به جهت پوشیده شدن پشت پا با شمشک بدون داشتن ساق است یا به سبب مانع بودن از رسیدن سر انگشتان پا به زمین و یا به جهت ورود نصّ خاص در مورد؟ بنابر احتمال نخست، معیار عدم جواز، پوشیده بودن پشت پا بدون داشتن ساق است. بنابر این، پوشیدن هر کفشی که این ویژگی را داشته باشد جایز نیست. برخی این احتمال را برگزیده و عنوان مسئله را «چیزی که پشت پا را می‏پوشاند و ساق ندارد» قرار داده و حکم به عدم جواز یا کراهت پوشیدن آن در نماز کرده‏اند.
بنابر احتمال دوم نیز خصوصیتی برای شمشک نیست و پوشیدن هر کفشی که مانع رسیدن سر انگشتان پا به زمین شود جایز نخواهد بود.
[۱۲] نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.

بنابر احتمال سوم باید به مورد نص (شمشک) بسنده شود و از آن تعدی نشود.
هر چند چنین نصّی در جوامع معتبر روایی وجود ندارد؛ لیکن برخی گفته‏اند: فتوای برخی قدما به عدم جواز در کتبی که جهت گیری آن بیان فتاوای منقول از ائمّه علیهم السّلام است، بیانگر وجود نصّ از معصومان علیهم السّلام بر حکم آن در جوامع روایی نخستین است.
[۱۳] نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۶.


۲.۲ - حکم شمشک در حال احرام


به قول مشهور، از محرمات احرام برای مرد، پوشاندن روی پا با کفش، جوراب و مانند آن است؛
لیکن برخی قدما تنها پوشاندن آن با خُف و شمشک را ذکر کرده‏اند.
[۱۶] الوسیلة، ص۱۶۳.
[۱۷] إصباح الشیعة، ص۱۷۵.



 
۱. مجمع البحرین ج۵، ص۲۷۷
۲. نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.
۳. المقنعة، ص۱۵۳.    
۴. المراسم العلویة، ص۶۵.    
۵. المهذب ج۱، ص۷۵.
۶. الجامع للشرائع، ص۶۶.    
۷. المبسوط ج۱، ص۸۳.    
۸. الوسیلة، ص۸۸.
۹. إصباح الشیعة، ص۶۴.
۱۰. شرائع الإسلام ج۱، ص۵۵.    
۱۱. تحریر الأحکام ج۱، ص۱۹۷.    
۱۲. نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۷.
۱۳. نهایة التقریر ج۱، ص۳۹۶.
۱۴. جواهر الکلام ج۱۸، ص۳۴۹.    
۱۵. المبسوط ج۱، ص۳۲۰.    
۱۶. الوسیلة، ص۱۶۳.
۱۷. إصباح الشیعة، ص۱۷۵.
۱۸. الجامع للشرائع، ص۱۸۳.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۲۶-۷۲۷.    




جعبه ابزار