• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کفّاره سقط جنین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


در وقوع قتل، قاتل علاوه بر اینکه محکوم به قصاص یا پرداخت دیه می‌گردد، کفّاره نیز بر او واجب می‌گردد، اما در رابطه با سقط جنین، اگر جنین قبل از ولوج روح ساقط شده باشد، بر جانی کفّاره واجب نمی‌شود. اما اگر جانی با علم به این‌که جنین زنده است، بعد از ولوج روح اقدام به سقط آن نموده باشد علاوه بر دیه، محکوم‌ به پرداخت کفّاره می‌شود.


در قتل مسلمان، علاوه بر این‌که قاتل محکوم به قصاص یا دیه می‌گردد، کفّاره نیز واجب می‌گردد، البتّه اگر قاتل با عمد مرتکب قتل شده باشد، کفّاره جمع (آزاد کردن اسیر، روزه دو ماه پی‌در‌پی، و اطعام شصت مسکین) بر او واجب می‌شود و اگر قتل به‌صورت خطا صورت پذیرفته باشد، کفّاره مرتّب (آزاد کردن اسیر و اگر امکان نداشت، شصت روز روزه و اگر میسّر نبود اطعام شصت مسکین) این حکم مسلّم است و در بین فقها نسبت به آن اختلافی دیده نشده است اعمّ از این‌که مقتول مرد باشد یا زن، صغیر باشد یا کبیر.
[۱] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۵۱.    
[۲] بحرانی، شیخ‌ مفلح، غایة المرام، ج۴، ص۴۸۲.    
[۳] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۴۰۷.    


امّا نسبت به جنین، اگر جنین قبل از ولوج روح ساقط شده باشد، بر جانی کفّاره واجب نمی‌شود.
[۴] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۴۵.    
[۵] علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج۳، ص۶۹۵.    
[۶] شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۴۷۱.    
برخی از فقها در این‌باره ادّعای اجماع
[۷] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۳۶۴.    
نموده‌اند، زیرا قبل از ولوج روح عنوان قتل صادق نیست.
[۸] فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة (کتاب الدیات)، ص۲۸۰.    
[۹] سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۲۹، ص۳۱۶.    

ولی اگر جانی با علم به این‌که جنین زنده است، بعد از ولوج روح اقدام به سقط آن نموده باشد علاوه بر دیه، محکوم‌ به پرداخت کفّاره نیز می‌گردد.
[۱۰] علامه حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام الشرعیّة، ج۵، ص۶۲۵.    
[۱۱] فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، ج۱۱، ص۴۵۹.    


آیت‌الله فاضل لنکرانی در این زمینه می‌نویسد: «لازم نیست جانی به زنده بودن جنین علم داشته باشد، بلکه اگر دو نفر عادل از اهل خبره بر حیات جنین شهادت دهند و جانی اقدام به سقط آن نموده باشد، کفّاره بر او واجب می‌شود و به‌اصطلاح اصولی علم حکمی بر وجوب کفّاره کافی است، هر چند علم حقیقی نباشد»،
[۱۲] فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة (کتاب الدیات)، ص۲۸۰.    
زیرا بعد از ولوج روح، عنوان قاتل بر جانی صادق است، بنابراین مشمول اطلاق و عموم ادلّه وجوب کفّاره قتل می‌گردد، افزون بر آن در روایت مغیرة بن عبیده که پیش‌تر بدان اشاره شد، امام بر زنی که اقدام به سقط جنین کرده، اطلاق قاتل نموده است.
[۱۳] شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱۴، ص۴۶۴، ح۶.    


۱. ↑ محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۵۱.    
۲. ↑ بحرانی، شیخ‌ مفلح، غایة المرام، ج۴، ص۴۸۲.    
۳. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۴۰۷.    
۴. ↑ محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۰۴۵.    
۵. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج۳، ص۶۹۵.    
۶. ↑ شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۴۷۱.    
۷. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۳، ص۳۶۴.    
۸. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة (کتاب الدیات)، ص۲۸۰.    
۹. ↑ سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۲۹، ص۳۱۶.    
۱۰. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام الشرعیّة، ج۵، ص۶۲۵.    
۱۱. ↑ فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، ج۱۱، ص۴۵۹.    
۱۲. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، تفصیل الشریعة (کتاب الدیات)، ص۲۸۰.    
۱۳. ↑ شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱۴، ص۴۶۴، ح۶.    


انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۲۲۸-۲۲۹، برگرفته از بخش «گفتار دوّم:احکام جنین و رعایت حقوق کودک پیش از تولّد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۸/۱۵.    


رده‌های این صفحه : سقط جنین | مباحث فقهی
جعبه ابزار