• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کمش (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۲).

کَمِش (به فتح کاف و کسر میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای سرعت در رفتن است. از مشتقات آن در نهج البلاغه تَكْميش (به فتح تاء و سکون کاف) به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن می‌باشد. از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.


كَمِش
[۱] قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۵۲.    
(مثل شرف) سرعت در رفتن و مانند آن است. «كمش كمشا: كان سريعا ماضيا.» تكميش به معنای شدّت در راندن و به عجله واداشتن است.
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    


درباره اهل تقوی فرموده: «وَقَدَّمَ زَادَ الاْجِلَةِ سَعِيداً وَبَادَرَ مِنْ وَجَل وَأَكْمَشَ فِي مَهَل وَرَغِبَ فِي طَلَب وَذَهَبَ عَنْ هَرَب»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۳۹، خطبه ۸۱.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
يعنى «توشه قیامت را با خوشبختی پيش انداخته و مبادرت به عمل كرده از روى خوف از قیامت سرعت در رفتن راه خدا نموده در مهلت زندگی رغبت كرده و در طلب آنچه لازم است و برگشته از آنچه فرار از آن واجب است.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
شرح‌های خطبه: (
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۸.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۰۸-۴۰۹.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۴.    
)
در حکمت ۲۱۰ فرموده: «اتَّقُوا اللهَ تَقِيَّةَ مَنْ شَمَّرَ تَجْرِيداً وَجَدَّ تَشْمِيراً وَكَمَّشَ فِي مَهَل وَبَادَرَ عَنْ وَجَل»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۰.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۰.    
«بترسيد از خدا ترسيدن كسى كه دامن بالا زده به طور كامل و جدّی شده به طور عالى و تلاش كرده در سوق نفس به طرف خدا با دقت يا در مهلت دنیا و مبادرت به عمل كرده از روى خوف.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۰.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲.    
شرح‌های حکمت: (
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲-۵۹۳.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۳-۶۱۵.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۱.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۰.    
)

از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
[۲۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    


۱. ↑ قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۵۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۴، ص۵۸۷.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۳۹، خطبه ۸۱.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۲، خطبه ۸۳.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۷، خطبه ۸۳.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۲.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۴۸.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۰۸-۴۰۹.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۷.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۶۴.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۰.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۰.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۰.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۲-۵۹۳.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۶۱۳-۶۱۵.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۱.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۰.    
۲۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۵۶-۱۵۷، خطبه ۸۲.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۲، حکمت ۲۰۰.    


• قرشی‌بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کمش»، ج۲، ص۹۱۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 200 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 82 نهج البلاغه
جعبه ابزار