• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنایه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کنایه به ذکر ملزوم یا لازم، و اراده دیگری، یا استعمال لفظ در غیر معنای حقیقی، بدون منع از اراده معنای اصلی اطلاق می‌شود.


«کنایه» در لغت به معنای پوشیده سخن گفتن و ترک تصریح است و در اصطلاح به دو مفهوم اطلاق می‌شود:
۱. ذکر ملزوم و اراده لازم یا ذکر لازم و اراده ملزوم؛
۲. استعمال لفظی در غیر معنای حقیقی آن؛ چنانچه قرینه مانع از اراده معنای اصلی نشود (به خلاف مجاز )؛ مانند «نفس واحدة» در (هو الذی خلقکم من نفس واحدة)
[۱] اعراف/سوره۷، آیه۱۸۹.    .
که کنایه از حضرت آدم علیه‌السّلام است.

کنایه از انواع بلاغت و شیوه‌های بیان است و فایده آن شیوا ساختن سخن و تهییج قوه خیال برای اثرگذاری بر شنونده است.
[۲] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۷۹۵.
[۳] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۳۲.
[۴] باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۹۸.
[۵] ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۳۴۰.
[۶] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۳۰۰.    
[۷] حکمت، علی اصغر، ۱۲۷۲ -، امثال قرآن (فصلی ازتاریخ قرآن کریم)، ص۷.
[۸] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۸۸.
[۹] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۵۹-۱۶۳).    


۱. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۱۸۹.    .
۲. ↑ بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۷۹۵.
۳. ↑ معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۳۲.
۴. ↑ باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۹۸.
۵. ↑ ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۳۴۰.
۶. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۳۰۰.    
۷. ↑ حکمت، علی اصغر، ۱۲۷۲ -، امثال قرآن (فصلی ازتاریخ قرآن کریم)، ص۷.
۸. ↑ کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۸۸.
۹. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص(۱۵۹-۱۶۳).    


فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«کنایه».    



جعبه ابزار