• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یَصَّدَّعُون (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یَصَّدَّعُون: (یَوْمَئِذٍ یَصَّدَّعُونَ)
تعبیر به‌ «یَصَّدَّعُون» از مادّه‌ «صدع»، در اصل به معنای «شکستن» و «شکافتن ظرف» است، ولی تدریجاً به معنای هرگونه پراکندگی و تفرق به کار رفته است، و در اینجا، اشاره به جدایی صفوف بهشتیان و دوزخیان می‌باشد که هر یک از این دو صف، نیز به صفوفی تقسیم می‌شوند، به‌ تناسب سلسله مراتب درجات بهشتی، و درکات دوزخی.
و از مادّه‌ «صداع» (بر وزن حباب) به معنای سردرد نیز آمده است، که در اصل از «صدع» به معنای شکافتن است و از آنجا که انسان وقتی به سردرد شدید دچار می‌شود گویی می‌خواهد از شدت درد، سر او بشکافد این کلمه در این معنا به کار رفته است.





۱.۱ - آیه ۴۰ سوره روم

(فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ) ((روى خود را به سوى آيين مستقيم و پايدار بدار، پيش از آن‌كه روزى فرارسد كه هيچ كس نمى‌تواند آن را از خدا باز گرداند و برنامه الهى را تعطيل كند)؛ در آن روز مردم به گروههايى تقسيم مى‌شوند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اصل اين كلمه يتصدعون بوده، و تصدع در اصل به معناى تفرق اجزاء ظروف بوده، و به طورى كه گفته‌اند: -بعدها در مطلق تفرق استعمال شده- و باز به طورى كه گفته‌اند: -مراد از آن در آيه اين است كه: روز قيامت مردم به دو طرف بهشت و جهنم متفرق مى‌شوند-.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۱۹ سوره واقعه

(لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ) (شرابى كه نه از آن دردسر مى‌گيرند و نه مست مى‌شوند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى مقربین از نوشيدن آن كاسه‌ها دچار صداع و خماری كه دنبال خمر هست نمى‌شوند، و شراب بهشت مانند شراب دنيا خمارآور نيست، و عقل آنان به خاطر سكرى كه از نوشيدن شراب حاصل مى‌شود زايل نمى‌گردد، در عين اينكه مست مى‌شوند عقلشان را هم از دست نمى‌دهند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. روم/سوره۳۰، آیه۴۳.    
۲. واقعه/سوره۵۶، آیه۱۹.    
۳. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۷۸.    
۴. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین تحقیق الحسینی، ج۴، ص۳۵۷.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۴۷۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۲۲۳.    
۷. روم/سوره۳۰، آیه۴۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۹.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۹۵.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۹۷.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۴۰.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۸۱.    
۱۳. واقعه/سوره۵۶، آیه۱۹.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۵.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۰.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۲.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۴۴.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۷.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «'یَصَّدَّعُون»، ص۶۵۰.    






جعبه ابزار