یَعْشُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْشُ:
(وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ) یَعْشُ: از مادّه «عشو» (بر وزن نشر)، هنگامى كه با «اِلى» متعدى شود (عَشَوتُ الَيهِ) به معنى هدايت يافتن به وسيله چيزى است با چشمانى ضعيف و هنگامى كه با «عن» متعدى شود (عَشْوٌ عَنْهُ) به معنى اعراض كردن و رويگردان شدن از چيزى است
و در آيه مورد بحث منظور همين است.
چنان كه مى‌فرمايد:
«هركس از ياد خدا رويگردان شود شيطانى را به سراغ او مى‌فرستيم و همواره قرين او باشد.»
به موردی از کاربرد
یَعْشُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطانًا فَهُوَ لَهُ قَرينٌ) (و هر كس از ياد خداوند رحمان، روى‌گردان شود شيطانى را بر او مسلط مى‌سازيم كه همواره همنشين او خواهد بود.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
درباره كسى گفته مى‌شود عشى، يعشى، عشا -از باب علم يعلم- كه چشمانش دچار آفتى شده باشد كه هيچ نبيند و يا تنها شب‌كور باشد و درباره كسى گفته مى‌شود عشا، يعشوا، عشوا و عشوا -از باب نصر ينصر- كه خود را به كورى و يا شب‌كورى زده باشد، بدون اينكه در چشمانش آفتى باشد.
بعد از آنكه گفتار به ذكر متقين منتهى شد كه آخرت نزد خدا خاص ايشان است، اين موقعيت پيش آمد كه چيزى از سرانجام معرضين از حق كه خود را از ياد رحمان به كورى مى‌زنند بگويد و به مال امر آنان اشاره نمايد و بفرمايد اينكه خود را از ياد خدا به كورى مى‌زنند، باعث مى‌شود كه قرين‌هايى از شيطان ملازمشان گردند كه هيچگاه از ايشان جدا نشوند، تا در آخر با خود وارد عذاب آخرتشان كنند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْشُ»، ج۳، ص۱۷۷.
