۱۴. رابطه قرآن و عترت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

عنوان موضوع اصلي: قرآن
عنوان موضوع فرعي اول: معارف قرآن
عنوان موضوع فرعي دوم: اعتقادات
عنوان موضوع فرعي سوم: امامت
زبان: فارسي
نام خانوادگي نويسنده: استاد شهيد مرتضى مطهرى
عنوان مقاله: رابطه قرآن و عترت
چكيده مقاله: متن مقاله: انحراف و انحطاط مسلمين از آنجا شروع شد كه ميان ايندو- قران وعترت - خواستند تفكيك كنند .
اكنون خوب است درباره تفكيك ناپذيرى آنها بحث كنيم . چرا آورنده يك شريعت و قانون و كتاب آسمانى غير از آن شريعت چيز ديگر را نيز ضميمه مى كند ؟
اين مسئله [۱]     به عميق بودن قرآن و نيازمند به مفسر بودن شريعت است . در مقام تمثيل بايد گفت يك وقت هست كه ما يك وسيله ساده اى از يك كشورى وارد مى كنيم مثلا پارچه و يا كفش و يا ظروف وارد مى كنيم , ديگر نيازى به افرادى كه همراه آنها باشند و به ما ياد بدهند نداريم . پارچه است مى دوزيم , ظرف است استفاده مى كنيم , كفش و كلاه است مى پوشيم . اما يك وقت هست كه يك كارخانه وارد مى كنيم . حتما بايد متخصص از خود آنجا براى نصب و اداره بيايد براى مدت زيادى كه مردم بومى ياد بگيرند . يا مثلا سلاحهاى مدرن جنگى فرستاده مى شود . حتما بايد تكنسينهايى هم همراه آنها بفرستند و ساليان دراز به آنها تعليم بدهند و آنها هم دقيقا تعلم كنند تا ياد بگيرند .
شنيديم كه فرانسه هواپيماهاى ميراژ به ليبى فروخت ولى گفته شده كه خود خلبانان ليبى حداقل تا دو سال نمى توانند از اينها استفاده كنند .
مسئله امامت به معنى مرجعيت دينى در اسلام كه پيغمبر اكرم در اين حديث متواتر فرموده است , جز اين نيست كه براى تفسير قرآن و فهم قرآن و هدفهاى آن و توضيح و تشريح اهداف و معارف آن و مقررات آن و اخلاق آن , فهم ساده عرفى كه هر كه زبان عربى مى داند پس كافى است , كافى نيست . لهذا ديديم كه چه انحرافها پيدا شد از قبيل قول به تجسم كه انكم سترون ربكم يوم القيامة كما ترون القمر ليلة البدر .
حسبنا کتاب الله    ( اينطور نتيجه مى دهد كه نتيجه اش اشعرى گرى است و يا اعتزال است كه هر دو مكتب , مكتب انحرافى بود .
پس ائمه در واقع تكنسينهاى قرآن هستند در خارج از كشور ظاهر و محسوس كه علمشان علم افاضى و لااقل تعليمى خصوصى است . على عليه السلام در ذيل جمله هاى خطاب به كميل فرمود : هجم بهم العلم على حقيقة البصيرة و باشروا روح اليقين و استلانوا ما استوعره المترفون و انسوا بما استوحش منه الجاهلون .
و دانش با بینایی حقیقی به ایشان یکباره روی آورده و با آسودگی و خوشی یقین و باور به کار بسته اند و سختی و دشواری اشخاص به ناز و نعمت پرورده را سهل و آسان یافته اند و به آنچه نادانان از آن دوری گزینند انس و خو گرفته اند     . ( ۱ )
ايضا در خطبه ۲ نهج البلاغه مى فرمايد : [۴]     موضع سره و لجأ امره و عيبة علمه و موئل حكمه و كهوف كتبه و جبال دينه بهم أقام انحناء ظهره و اذهب ارتعاد فرائصه . . . لا يقال بال محمد صلى الله عليه و آله من هذه الامة احد و لا يسوى بهم من جرت نعمتهم عليه ابدا . هم اساس الدين و عماد اليقين اليهم يفيىء الغالى و بهم يلحق التالى و لهم خصائص حق الولاية و فيهم الوصية و الوراثة .
[ آل پيغمبر اكرم نگهدارنده راز نهان و پناه فرمان آن حضرت مى باشند و خزينه دانش آن وجود محترم هستند و مرجع حكمتهاى آن جناب و حافظ كتابهايش مى باشند و مانند كوههايى هستند براى دينش . حضرت رسول اكرم به كمك آنان پشتش را راست كرد و لرزش بدنش را زائل نمود . . .
هيچيك از اين امت با آل محمد صلى الله و عليه و آله طرف مقايسه نبوده و كسانى كه هميشه از نعمت و بخشش ايشان بهره مندند با آنان برابر نيستند . آل محمد عليهم السلام اساس و پايه دين و ستون ايمان و يقين هستند . دور افتادگان از راه حق به آنان رجوع كرده و واماندگان به ايشان ملحق مى شوند و خصائص امامت در آنان جمع و حق ايشان است و بس , و درباره آنان وصيت و ارث بردن ثابت است] .
ايضا در خطبه ۴ مى فرمايد : بنا اهتديتم فى الظلماء و تسنمتم العلياء و بنا انفجرتم عن السرار و قر سمع لم يفقه الواعية .. ( این خطبه را حضرت بعد از کشته شدن طلحه و زبیر فرموده است ):موقعی که در تاریکی گمراهی و نادانی بودید به سبب ما هدایت شدید و به راه راست قدم نهادید و بر کوهان بلندی سوار شدید و به واسطه ما از تیرگی شبهای آخر ماه داخل روشنایی صبح گردیدید. کر شود گوشی که از فریاد رهنما پند نگرفته.     . . .
ايضا در خطبه ۱۴۵ : و لن تأخذوا بميثاق الكتاب حتى تعرفوا الذى نقضه و لن تمسكوا به حتى تعرفوا الذى نبذه فلتمسوا ذلك من عند اهله فانهم عيش العلم و موت الجهل هم الذين يخبركم حكمهم عن علمهم و صمتهم عن منطقهم ( عن حكم منطقهم خطبه ۲۳۷ ) و ظاهرهم عن باطنهم لا يخالفون الدين و لا يختلفون فيه ( لا يخالفون الدين اشاره است به مقام عصمت و لا يختلفون فيه اشاره است به مقام علم , و اين دو شرط در متخصصان الهى لازم است ) . فهو بينهم شاهد صادق و صامت ناطق .
هرگز به عهد و پیمان قرآن وفا نمی کنید تا کسی را که نقض عهد کرده و پیمان شکسته بشناسید، و هرگز به کتاب خدا چنگ نمی زنید تا کسی را که آنرا دور انداخته بشناسید. پس راه راست و وفای به عهد و پیمان و کیفیت وابسته شدن به قرآن را از اهل آن درخواست نمائید زیرا ایشان زنده دارنده علم و دانش و میراننده جهل و نادانی هستند. آنانند کسانی که حکم ایشان شما را آگاه می سازد از علم و دانائیشان، و خاموشی آنان از گفتارشان و ظاهرشان و از باطنشان. مخالف دین نیستند و در آن با یکدیگر اختلاف ندارند. پس دین درباره آنان گواهی است راستگو و خاموشی است گویا     .
ايضا خطبه ۲۳۷ : هم عيش العلم و موت الجهل يخبركم حلمهم ( خطبه ۱۴۵ : حكمهم ) عن علمهم و صمتهم عن حكم منطقهم لا يخالفون الحق ( اى العصمه ) و لا يختلفون فيه ( اى العلم الصافى المصيب ) هم دعائم الاسلام و ولائج الاعتصام بهم عاد الحق فى نصابه و انزاح الباطل عن مقامه و انقطع لسانه عن منبته عقلوا الدين عقل وعاية و رعاية لا عقل سماع و رواية فان رواة العلم كثير و رعاته قليل .
محمد ( ص ) زنده کننده علم و دانایی و از بین برنده جهل و نادانی هستند. شما را آگاه می سازد بردباریشان از دانائیشان، و ظاهرشان از باطنشان و خاموشیشان از راستی و درستی گفتارشان. حق را مخالفت نمی کنند و در آن اختلاف ندارند. ایشان ستونهای اسلام و پناهگاهها هستند. به وسیله ایشان حق به اصل و موضع خود باز می گردد و باطل و نادرستی از جای آن دور و نابود می شود و زبانش آنجا که حق آشکار شد بریده می گردد. دین را شناختند شناختنی که از روی دانایی و رعایت نمودن است نه شناختنی که از روی شنیدن و نقل نمودن باشد و روایت کنندگان علم بیشمار و رعایت کنندگان آن کمند     .
ايضا خطبه ۱۴۵ : و انه سيأتى عليكم من بعدى زمان ليس فيه شىء اخفى من الحق و لا اظهر من الباطل . . . فالكتاب يومئذ و اهله طريدان منفيان و صاحبان مصطحبان فى طريق واحد لا يؤويهما مؤو فالكتاب و اهله فى ذلك الزمان فى الناس و ليسا فيهم و معهم و ليسا معهم .
است که بعد از من بر شما روزگاری بیاید که چیزی در آن پنهانتر از حق و درستی نبوده و آشکارتر از باطل و نادرستی نباشد... پس قرآن و اهل آن در آن روز دور انداخته شده و در میان جمعیت نیستند و این هر دو با هم در یک راه یار هستند و کسی قرآن و اهلش را احترام نکرده نزد خود نگاه ندارد. پس قرآن و اهل آن در آن زمان در بین مردم بوده و با ایشان هستند و ( در عین حال ) در میانشان نبوده و با آنها نمی باشند     .
۱ - ترجمه اين روايت و چند روايت آينده از ناشر است .
منابع: امامت ورهبرى ص۳۶
پيوند مرتبط: تاريخ بارگذاري: ۱۳۸۹/۰۸/۱۱