بودجه و مراحل اجرایی آن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اجرای
بودجه عمومی کشور، پس از تصویب و ابلاغ از سوی سازمان مدیریت و برنامهریزی به دستگاههای اجرایی، آغاز میشود.
این فرآیند براساس قانون محاسبات عمومی، طی هفت مرحله متوالی تشخیص، تأمین اعتبار، تعهد، تسجيل،
حواله، درخواست وجه و هزینه انجام میپذیرد.
اجرای تبصرههای
بودجۀ نیز بر عهدۀ قوه مجریه بوده و شامل مراحل اداری و حسابداری مجزا میباشد.
مرحله اداری از تشخیص تا حواله، و مرحله حسابداری با نظارت ذیحسابان، چارچوب قانونی این فرآیند را تشکیل میدهند.
بودجۀ در هر كشور داراى مراحل و دورهاى است كه يكى از اين مراحل اجراى آن است.
قانون بودجه پس از طى مراحل قانونى، توسط رييس جمهور امضا و براى اجرا به سازمان مديريت و برنامهريزى كشور ابلاغ مىشود.
اين سازمان، بودجه هر يک از دستگاههاى اجرايى را به تفكيک اعتبارات جارى و عمرانى در قالب هر برنامه به دستگاهها براى اجرا ابلاغ مىكند.
در اجراى بودجه، دستگاههاى اجرايى مكلفند براساس شرح فعاليتها و طرحها كه بين دستگاه اجرايى و سازمان ياد شده توافق مىشود، در حدود اعتبارات مصوب عمل كنند.
قانون محاسبات عمومى مراحل تفصيل اجراى بودجه را به هفت مرحله تقسيم مىكند:
• تشخيص: يعنى تعيين، انتخاب كالا و خدمات؛
• تأمين اعتبار: يعنى اختصاص دادن قسمتى از اعتبار براى هزينۀ معين؛
• تعهد: يعنى ايجاد دين بر ذمۀ
دولت؛
• تسجيل: يعنى تعيين ميزان بدهى به موجب اسناد؛
• حواله: يعنى اجازهاى كه به وسيلۀ مقامات مجاز براى پرداخت بدهىها صادر مىشود؛
• درخواست وجه: يعنى سندى كه براى دريافت وجه صادر مىشود؛
• هزينه: يعنى پرداختهاى قطعى به ذينفع.
اجراى تبصرههاى بودجه عمومى بر عهدۀ قوه مجريه و به ترتيب مندرج در ماده واحد است كه توسط سازمانها، وزارتخانهها و شركتهاى ذيربط انجامشده است.
فرآیند اجرا از چند مرحلۀ جداگانه ادارى، حسابدارى و نظارت تشكيل مىشود:
• مراحل ادارى از آغاز تعهد، تشخيص و تسجيل تا حواله براساس فصل اول قانون محاسبات عمومى مصوب سال ( ۱۳۶۶ هـ.ش) و ساير مقررات عمومى عمل مىشود و مراحل وصول درآمدها براساس فصل دوم همان قانون انجام مىشود؛
• مرحله حسابدارى و ارائۀ خدمات مالى لازم به بخشهاى دولتى و تحت نظارت دولت به موجب قانون توسط ذى حسابىها به موجب بخش دوم از فصل دوم قانون محاسبات عمومى انجام مىشود.
• عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، ج۱، ص ۴۲۱.
