توفیر الفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
توفير الفىء
توفير الفىء به ارتقاى سطح درآمد گفته مىشود. بالا بردن سطح درآمد سرانه، تنها يك هدف اقتصادى نيست، دولتها سعى مىكنند با تلاش براى رسيدن به اين هدف، رضايت عمومى و آنگاه آراى عمومى را به نفع خود جهت دهند. اما اين هدف با ساير هدفهاى سياسى و حتى امنيتى منافات ندارد. بالا رفتن سطح درآمد ملى مىتواند حتى انگيزههاى خيانت مانند جاسوسى و زمينۀ فساد مانند دزدى و اختلاس را از بين ببرد.
به اين لحاظ افزايش سطح درآمد ملى را مىتوان از اهداف راهبردى به شمار آورد كه در اقتدار و امنيت ملى نيز تأثير فراوان دارد و خود يكى از مهمترين اهداف توسعه محسوب مىشود.
اصولا ارتقاى درآمد هر خانواده شاخصى براى پيشرفت و موفقيت اعضاى آن بهحساب مىآيد و فقدان آن حاكى از ركود و ناكامى در حفظ موازنه در برابر تورم و هزينههاى افزوده است. به اين ترتيب براى هر فرد، خانواده، جامعه و دولت مسئلۀ افزايش درآمد سرانه يك هدف در زندگى مادى محسوب مىشود كه با وجود اختلاف در نوع تلقى آن در اصل ضرورتش، وفاق عمومى و اجماع ديده مىشود.
على (ع) نيز «توفير الفىء» را يكى از مسئوليتهاى دولت امامت و از جمله حقوق اجتماعى امت به شمار آورده و دولت را در اين مورد در برابر امت مسئول شناخته است.
مؤلفههايى چون توسعه، فقرزدايى، عدالت اجتماعى، خداجويى و كمال طلبى تبلور يك حقيقت در مراحل مختلف رشد و توسعه است كه بايد به تدريج از نقطۀ اول آغاز و به نقطۀ نهايى، نزديك شود.
قداست كار كه در فرهنگ اسلامى بر آن تأكيد شده اشاره به اين حقيقت دارد كه حتى از آغاز كار بايد پايان را ديد و به آن توجه داشت. قداست محيط كار ضمن
۵۷۰اينكه يك عامل بازدارنده از بار آمدن نتايج ناخواسته و منفى است، خود، انگيزۀ ارتقاى كمّى و كيفى كار محسوب مىشود.
كار در فرهنگ اسلامى تعهدى است كه به صورت تراضى، برابر و خارج از شرايط تحميلى انجام مىشود و هيچ نوع وابستگى در ماهيت قرارداد و كار منظور نمىشود. در فقه اسلامى، وابستگى تحميلى نوعى اكراه و وابستگى خارجى نوعى سبيل منفى، تلقى شده و محكوم به بطلان هستند.
از نظر اسلام نهتنها، نيروى كار بايد مستقل و ناوابسته باشد، بلكه به استعدادهاى بالقوه و بالفعل خود تكيه كند و ركون و ولايشان به نيروى لايزال الهى باشد، تا با امدادهاى الهى، استعدادهاى بالقوه آنان فعليت يابد و نيروها، شكوفا و بالنده شود و همچنين مشاركت در عمل و همگرايى در اجرائيات همانند مشاوره در مديريتها، مورد تأكيد اسلام است.
در فرهنگ اسلامى، روحيه جهادى و ايثار همواره جاى «من» و «منافع من» مىنشيند و حتى در جايى كه سودى، عايد «من» نمىشود، انگيزه كار و تلاش مىشود و توسعۀ پايدار به ارمغان مىآورد و همچنين كار توأم با علم قابل تقدير و موجب رفعت مقام است و در اسلام تنها كار پذيرفته، كارى است كه توأم با تقوا انجام گرفته باشد («إِنَّمٰا يَتَقَبَّلُ اَللّٰهُ مِنَ اَلْمُتَّقِينَ») (۱). پس اين عوامل و ويژگى هاست كه موجب تحول عميق در توسعه شده است. (۲)
منابع
۱ - مائده / ۲۷؛ ۲ - فقه سياسى ۱۱۵/۴-۱۱۱.
