محمد بن مکی ازدی (۳۸۴ ـ ۴۶۱ هـ.ق) حافظ و محدث بود. او از محضر جد مادری‌اش احمد بن عبداللّه بن رزیق، ابومسلم بغدادی مصری (م ۳۹۹ هـ.ق) و دیگران بهره برد. راویانی چون خطیب بغدادی، ابن ماکولا، ابن خاضبه و دیگران از او حدیث نقل کرده‌اند. اثر او الفوائد المنتقاة و الحکایات المنتخبة است. او در سال ۴۶۱ (هجری قمری) در مصر درگذشت.
محمد بن مکی کتابهایی تالیف کرده است که عبارتند از: • الفوائد المنتقاة؛ • الحکایات المنتخبه من حدیث ابی مسلم البغدادی الکاتب؛ را نکاشته است که نسخه‌های خطی از آن در کتابخانه ظاهریه دمشق موجود است.
[۳۰]حافظ، محمد مطیع، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریه، صص۲۱۹ و ۲۷۴.
