بطلان تثلیث (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در قرآن کریم
تثلیث را عقیده ای باطل دانسته و دلایل فراوانی در رد این تفکر آورده است.
اعتقاد به تثلیث، باوری
باطل و سخنی نا به حق در مورد خداوند است.
•یـاهل الکتـب لاتغلوا فی دینکم ولاتقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القـیهآ الی مریم وروح منه فـامنوا بالله ورسله ولاتقولوا ثلـثة انتهوا خیرا لکم انما الله الـه وحد سبحـنه ان یکون له ولد...(اى
اهل کتاب در دين خود
غلو مكنيد و در باره خدا جز (سخن) درست مگوييد مسيح
عیسی بن مریم فقط
پیامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست پس به
خدا و پيامبرانش
ایمان بياوريد و نگوييد (خدا) سه گانه است باز ايستيد كه براى شما بهتر است خدا فقط معبودى يگانه است منزه از آن است كه براى او فرزندى باشد آنچه در آسمانها و آنچه در
زمین است از آن اوست و خداوند بس كارساز است.)
«ظاهر این خطاب (البته به قرینه اینکه در این خطاب در باره
مسیح (علیه السلام ) سخن گفته شده این است که مورد
خطاب خصوص نصارا باشد نه عموم ا هل کتاب و اگر نصارا را به عنوان اهل کتاب (که عنوانى است مشترک بین
یهود و نصارا) مورد خطاب قرار داد، براى اشاره به این حقیقت است که نصارا بدان جهت که اهل کتابند باید از حدودى که خداى تعالى نازل کرده و در کتب آسمانیش بیان فرموده تجاوز نکنند و یکى از آن حدود همین مساله مورد بحث است و آن اینکه در باره خداى تعالى به جز
حق چیزى نگویند.»
استدلالهای
قرآن بر وحدانیت خدا و
بطلان تثلیث، بسیار روشن و سزاوار تامل می باشد.
•لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلـثة وما من الـه الا الـه وحد... • ما المسیح ابن مریم الا رسول قد خلت من قبله الرسل وامه صدیقة کانا یاکلان الطعام انظر کیف نبین لهم الایـت ثم انظر انی یؤفکون (كسانى كه (به تثليث قائل شده و) گفتند خدا سومين (شخص از) سه (شخص يا سه
اقنوم ) است قطعا
کافر شده‌اند و حال آنكه هيچ معبودى جز خداى يكتا نيست و اگر از آنچه مى‌گويند باز نايستند به كافران ايشان عذابى دردناك خواهد رسيد •
مسیح پسر مریم جز پيامبرى نبود كه پيش از او (نيز) پيامبرانى آمده بودند و مادرش زنى بسيار راستگو بود هر دو غذا مى‌خوردند بنگر چگونه
آیات (خود) را براى آنان توضيح مى‌دهيم سپس ببين چگونه (از حقيقت) دور مى‌افتند.)
«همان طور كه در سابق هم
اشاره كرده‌ايم تاريخ مسيحيت مى‌گويد: تثليث در قرون نخستين و مخصوصاً در عصر
مسیح عليه السلام وجود نداشت، و حتى در «اناجيل» كنونى با تمام تحريف‌هائى كه در آن به عمل آمده است، كمترين سخنى از «تثليث» ديده نمى‌شود، و خودِ محققانِ مسيحيت به اين امر معترفند.
بنابراين، آنچه در
آیه فوق در مورد پافشارى مسيح عليه السلام و روى مسأله
توحید ديده مى‌شود مطلبى است كه با منابع موجود مسيحيت نيز هماهنگ است و از دلائل
عظمت قرآن محسوب مى‌شود.»
ناتوانی مسیح علیه‌السّلام و مادرش مریم علیهاالسّلام در رساندن
سود و زیان ، دلیل بطلان تثلیث است.
•لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلـثة وما من الـه الا الـه وحد... • ما المسیح ابن مریم الا رسول... و امه صدیقة... • قل اتعبدون من دون الله ما لایملک لکم ضرا ولا نفعا...(....•بگو آيا غير از خدا چيزى را كه
اختیار زيان و سود شما را ندارد مى‌پرستيد و حال آنكه خداوند شنواى داناست.)
«بطوری که تاریخ نشان می‌دهد مسأله
خضوع در برابر کسی بعنوان ربوبیت مسأله ایست که همگام با تاریخ بشریت در بین
بشر معمول و منتشر بوده، و غالبا به طمع اینکه خدا شرور را از آنان دور و نفع را بر ایشان جلب کند او را می‌پرستیدند، و اما پرستش خدای عزوجل برای اینکه خدا است و سزاوار
پرستش است، نه برای جلب و نفع، و دفع
ضرر ، از خواص یعنی
انبیا و ربانیین تجاوز نمی‌کرده است، چون چنین بوده یعنی احتیاج به
عبادت در ارتکاز مردم از احتیاج به جلب نفع و دفع ضرر منشاء می‌گرفته، از این رو خدای تعالی در آیه مورد بحث رسول خود را دستور می‌دهد که در تعلیم معارف حقه به اهل کتاب، آنان را به این نظر که مردمی ساده و عوامند نگریسته و مورد خطابشان قرار دهد، و با زبان ساده و عوامانه خودشان با آنها سخن بگوید و پا از مسیر
فطرت ساده‌ای که در عبادت خدا دارند فراتر نگذارد، همان طوری که در خطاب
بت پرستان نیز همین نحو خطاب را بکار برد، و یادآوریشان کرد که حس
احتیاج و اضطرارشان به عبادت خدا از این جا پیدا شده که فهمیده‌اند زمام هر خیر و شر و نفع و ضرری بدست خداست، و اوست مالک
خیر و شر ، از این رو به طمع اینکه خداوند از آنان دفع ضرر نموده و خیر را به آنان برساند او را عبادت می‌کنند، و چون غیر از خدا هیچ چیزی مالک ضرر و نفع نیست، - زیرا هر چیزی را که فرض کنید مملوک خداست، و کسی در آن چیز با خدا شرکت ندارد - از این رو هیچ چیز را به جز خدای تعالی نمی‌توان پرستش کرد، و آن چیز را با خدائی که مالک آن و غیر آنست شرکت داد. »
عبادت و
بندگی عیسی علیه‌السّلام در برابر خداوند، دلیل بطلان تثلیث و
الوهیت عیسی علیه السلام است.
•یـاهل الکتـب لاتغلوا فی دینکم ولاتقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القـیهآ الی مریم وروح منه فـامنوا بالله ورسله ولاتقولوا ثلـثة انتهوا خیرا لکم انما الله الـه وحد سبحـنه ان یکون له ولد... • لن یستنکف المسیح ان یکون عبدا لله...(اى اهل كتاب در دين خود غلو مكنيد و در باره خدا جز (سخن) درست مگوييد مسيح عيسى بن مريم فقط پيامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد و نگوييد (خدا) سه‌گانه است باز ايستيد كه براى شما بهتر است‌خدا فقط معبودى يگانه است منزه از آن است كه براى او فرزندى باشد آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست و خداوند بس كارساز است •مسيح از اينكه بنده خدا باشد هرگز ابا نمى‌ورزد و فرشتگان مقرب (نيز ابا ندارند) و هر كس از پرستش او امتناع ورزد و بزرگى فروشد به زودى همه آنان را به سوى خود گرد مى‌آورد.)
«گر چه آیات فوق
شأن نزول خاصی دارد، ولی با این حال پیوند و ارتباط آن با آیات گذشته که درباره نفی الوهیت مسیح علیه‌السّلام و ابطال مساله تثلیث بود، آشکار است.
نخست، با بیان دیگری مساله الوهیت مسیح علیه‌السّلام را
ابطال کرده، می‌گوید: شما چگونه معتقد به الوهیت عیسی علیه‌السّلام هستید در حالی که:
«مسیح از عبودیت و بندگی
پروردگار استنکاف نداشت و فرشتگان مقرب پروردگار نیز
استنکاف ندارند»؟
مسلم است کسی که خود عبادت کننده است معنی ندارد که معبود باشد.
مگر ممکن است کسی خود را عبادت کند؟ یا این که
عابد، معبود، بنده و خدا یکی باشد؟! »
رسالت حضرت عیسی علیه‌السّلام دلیل بطلان الوهیت وی و دلیل بطلان
تثلیث می باشد.
•لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلـثة وما من الـه الا الـه وحد... • ما المسیح ابن مریم الا رسول قد خلت من قبله الرسل..(كسانى كه (به تثليث قائل شده و) گفتند خدا سومين (شخص از) سه (شخص يا
سه اقنوم ) است قطعا
کافر شده‌اند و حال آنكه هيچ معبودى جز خداى يكتا نيست و اگر از آنچه مى‌گويند باز نايستند به كافران ايشان عذابى دردناك خواهد رسيد •
مسیح پسر مریم جز پيامبرى نبود كه پيش از او (نيز) پيامبرانى آمده بودند و مادرش زنى بسيار راستگو بود هر دو غذا مى‌خوردند بنگر چگونه آيات (خود) را براى آنان توضيح مى‌دهيم سپس ببين چگونه (از حقيقت) دور مى‌افتند.)
«و کوتاه سخن ، بنابر احتمال اول ، آیه از مسیح و مادرش نفى
الوهیت مى کند، بدین صورت که مى فرماید: مسیح رسولى بوده مانند سایر رسولان ، و مادرش صدیقه اى بوده ، و این هر دو غذا خور بوده اند، با این حال چگونه داراى الوهیت بوده اند؟! و در اینکه فرمود: ((قد خلت من قبله الرسل )) از آنجائى که رسل را به اینکه قبل از مسیح آمده اند و در گذشته اند بشریت مسیح توصیف فرموده ، از این جهت دلیل را که همان بشریت مسیح و امکان
مرگ و حیات او بود تاکید مى کند.»
بشر بودن حضرت عیسی علیه‌السّلام و نیازمندی وی و مادرش به
تغذیه ، مخالف الوهیت آنان و دلیل بطلان تثلیث می باشد. معرفی حضرت عیسی علیه‌السّلام به نام
فرزند حضرت مریم علیهاالسّلام و احتیاج هر دوی آنان به طعام، نشانه آشکاری از بشر بودن آنان است و بشر بودن، مخالف الوهیت است.
لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلـثة... • ما المسیح ابن مریم الا رسول قد خلت من قبله الرسل وامه صدیقة کانا یاکلان الطعام...
محال بودن فرزند برای خداوند، یکی از دلایل بطلان تثلیث است.
یـاهل الکتـب لاتغلوا فی دینکم ولاتقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القـیهآ الی مریم وروح منه فـامنوا بالله ورسله ولاتقولوا ثلـثة انتهوا خیرا لکم انما الله الـه وحد سبحـنه ان یکون له ولد له..(اى
اهل کتاب در
دین خود
غلو مكنيد و در باره خدا جز (سخن) درست مگوييد مسيح عيسى بن مريم فقط
پیامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست پس به خدا و پيامبرانش
ایمان بياوريد و نگوييد (خدا) سه‌گانه است باز ايستيد كه براى شما بهتر است‌خدا فقط معبودى يگانه است منزه از آن است كه براى او فرزندى باشد آنچه در آسمانها و آنچه در
زمین است از آن اوست و خداوند بس كارساز است.)
«در آغاز می‌گوید: «عیسی علیه‌السّلام فقط فرزند مریم علیهاالسّلام بود» «انما المسیح عیسی ابن مریم».
این تعبیر (ذکر نام مادر عیسی در کنار نام او) که در شانزده مورد از
قرآن مجید آمده است، خاطر نشان می‌سازد که مسیح علیه‌السّلام همچون سایر افراد
انسان در
رحم مادر قرار داشت، دوران جنینی را گذراند و همانند سایر افراد بشر متولد شد، شیر خورد و در آغوش مادر پرورش یافت، یعنی تمام
صفات بشری در او بود.
چگونه ممکن است چنین کسی که مشمول و محکوم قوانین طبیعت و تغییرات جهان ماده است خداوند ازلی و ابدی باشد. مخصوصا کلمه «انما» که در
آیه مورد بحث آمده است، به این توهم نیز پاسخ می‌گوید که: اگر عیسی علیه‌السّلام
پدر نداشت، مفهومش این نیست که فرزند خدا بود، بلکه فقط فرزند مریم بود! »
فرزند بودن عیسی علیه‌السّلام برای مریم علیهاالسّلام دلیل
بطلان تثلیث است.
یـاهل الکتـب لاتغلوا فی دینکم ولاتقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القـیهآ الی مریم وروح منه فـامنوا بالله ورسله ولاتقولوا ثلـثة انتهوا خیرا لکم انما الله الـه وحد سبحـنه ان یکون له ولد له..
«ظاهر سیاق که دلالت می‌کند بر اینکه جمله : ( (انما المسیح عیسی ابن مریم...) )
تعلیل جمله : ( (لا تغلوا فی دینکم) ) است، این احتمال را بعید می‌سازد، برای اینکه لازمه تعلیل بودن آن جمله این است که خطاب مخصوص به نصارا باشد و اگر هم کلمه
مسیح مبارک را آورد و هم کلمه ( (عیسی) ) را و هم نام مادرش مریم را، برای این بود که دیگر کسی پیدا نشود و کلام خدای را به معنائی دیگر معنا نکند و نیز برای این بود که کلام دلیلی باشد بر اینکه عیسی یک
انسان مخلوق بوده مثل هر انسانی دیگر که از مادری متولد می‌شود...»
لقد کفر الذین قالوا ان الله ثالث ثلـثة وما من الـه الا الـه وحد وان لم ینتهوا عما یقولون لـیمسن الذین کفروا منهم عذاب الیم• ما المسیح ابن مریم الا رسول قد خلت من قبله الرسل وامه صدیقة کانا یاکلان الطعام انظر کیف نبین لهم الایـت ثم انظر انی یؤفکون .(كسانى كه (به تثليث قائل شده و) گفتند خدا سومين (شخص از) سه (شخص يا سه اقنوم) است قطعا
کافر شده‌اند و حال آنكه هيچ معبودى جز خداى يكتا نيست و اگر از آنچه مى‌گويند باز نايستند به كافران ايشان عذابى دردناك خواهد رسيد •مسيح پسر
مریم جز پيامبرى نبود كه پيش از او (نيز) پيامبرانى آمده بودند و مادرش زنى بسيار راستگو بود هر دو
غذا مى‌خوردند بنگر چگونه
آیات (خود) را براى آنان توضيح مى‌دهيم سپس ببين چگونه (از حقيقت) دور مى‌افتند.)
مالکیت خداوند بر هستی، دلیل فرزند نداشتن او و بطلان تثلیث می باشد.
یـاهل الکتـب لاتغلوا فی دینکم ولاتقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القـیهآ الی مریم وروح منه فـامنوا بالله ورسله ولاتقولوا ثلـثة انتهوا خیرا لکم انما الله الـه وحد سبحـنه ان یکون له ولد له ما فی السمـوت وما فی الارض وکفی بالله وکیلا..
«به علاوه، شگفت انگیز است که مسیحیان تولد عیسی علیه‌السّلام را از
مادر بدون وجود پدر دلیلی بر
الوهیت او می‌گیرند، در حالی که فراموش کرده‌اند
آدم علیه‌السّلام بدون پدر و مادر وجود یافت و این خلقت خاص را هیچ کس دلیل بر الوهیت او نمی‌داند!
سپس قرآن به دنبال این بیان می‌فرماید: «اکنون که چنین است به خدای یگانه و پیامبران او
ایمان بیاورید و نگوئید خدایان سه گانه‌اند، و اگر از این سخن بپرهیزید، به سود شما است» «فآمنوا بالله و رسله و لا تقولوا ثلاثة انتهوا خیرا لکم».
بار دیگر تاکید می‌کند که: «تنها خداوند معبود یگانه است» «انما الله اله واحد».
یعنی شما قبول دارید که در عین تثلیث، خدا یگانه است در حالی که اگر فرزندی داشته باشد، شبیه او خواهد بود و با این حال یگانگی معنی ندارد. »
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بطلان تثلیث».
