تذکیه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تذکیه به شرایطی که برای
پاک و
حلال کردن
گوشت حیوانات در
اسلام قرار داده شده می گویند.
تذکیه
حیوان، موجب
حلیت آن می شود.
حرمت علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر ومآ اهل لغیر الله به والمنخنقة والموقوذة والمتردیة والنطیحة ومآ اکل السبع الا ما ذکیتم...(
گوشت مردار، و
خون، و گوشت
خوک، و حیواناتی که به غیر نام
خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما
حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال،
فسق و
گناه است -امروز،
کافران از (زوال) آیین شما، مایوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز،
دین شما را کامل کردم؛ و
نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و
اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- اما آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است.)
شاید
فلسفه تحریم گوشتهای حیوانات غیر تذکیه شده بخاطر آن باشد که خون به قدر کافی از آنها بیرون نمی‌رود، زیرا تا زمانی که رگهای اصلی گردن بریده نشود، خون بقدر کافی بیرون نخواهد ریخت و میدانیم که خون مرکز انواع میکربها است و با مردن حیوان قبل از هر چیز خون
عفونت پیدا می‌کند، و به تعبیر دیگر این چنین گوشتها یک نوع مسمومیت دارند و جزء گوشتهای سالم محسوب نخواهد شد مخصوصا اگر حیوان بر اثر
شکنجه یا
بیماری و یا تعقیب حیوان درنده‌ای بمیرد مسمومیت بیشتری خواهد داشت. به علاوه جنبه معنوی ذبح که با ذکر نام خدا و رو بقبله بودن حاصل می‌شود در هیچ یک از اینها نیست.
یسـلونک ماذا احل لهم قل احل لکم الطیبـت وما علمتم من الجوارح مکلبین تعلمونهن مما علمکم الله فکلوا ممآ امسکن علیکم واذکروا اسم الله علیه واتقوا الله ان الله سریع الحساب.(از تو سؤال می‌کنند چه چیزهایی برای آنها
حلال شده است؟ بگو: «آنچه پاکیزه است، برای شما حلال گردیده؛ (و نیز صید) حیوانات شکاری و سگهای آموخته (و
تربیت یافته) که از آنچه
خداوند به شما
تعلیم داده به آنها یاد داده‌اید، (بر شما حلال است؛) پس، از آنچه این حیوانات برای شما (صید می‌کنند و) نگاه می‌دارند، بخورید؛ و نام خدا را (به هنگام فرستادن حیوان برای شکار،) بر آن ببرید؛ و از (معصیت) خدا بپرهیزید که خداوند سریع الحساب است! »)
جوارح در اصل از ماده" جرح" گرفته شده که گاهی به معنی
کسب و گاهی به معنی
زخم است، و به همین دلیل به حیوانات
صیاد اعم از
پرندگان و غیر پرندگان" جارحه" می‌گویند، و جمع آن" جوارح" است یعنی حیوانی که به
صید خود زخم وارد می‌کند، و یا حیوانی که برای صاحب خود کسب می‌نماید. و اگر به
اعضای بدن جوارح گفته می‌شود به خاطر آن است که
انسان بوسیله آنها کاری انجام می‌دهد و اکتسابی می‌کند.
فکلوا مما ذکر اسم الله علیه ان کنتم بـایـته مؤمنین.(از (گوشت) آنچه نام خدا (هنگام سر بریدن) بر آن گفته شده، بخورید (و غیر از آن نخورید) اگر به آیات او ایمان دارید!)
وما لکم الاتاکلوا مما ذکر اسم الله علیه وقد فصل لکم ما حرم علیکم...(چرا از چیزها (گوشتها) ئی که نام خدا بر آنها برده شده نمی‌خورید؟! در حالی که (خداوند) آنچه را بر شما حرام بوده، بیان کرده است! مگر اینکه ناچار باشید؛ (که در این صورت، خوردن از گوشت آن حیوانات جایز است.) و بسیاری از مردم، به خاطر هوی و
هوس و بی دانشی، (دیگران را)
گمراه می‌سازند؛ و پروردگارت، تجاوزکاران را بهتر می‌شناسد.)
خداوند آنچه را که بر شما حرام کرده بیان فرموده، و صورت
اضطرار را نیز استثنا کرده است و گوشت حیوانی که در هنگام ذبحش اسم خدا بر آن برده شده جزء آن
محرمات نیست، پس خوردن چنین گوشتی مانعی نخواهد داشت. بسیاری از مردم هستند که کارشان گمراه ساختن دیگران است و آنان را با
هوای نفس خود و بدون داشتن
علم از راه به در می‌برند، لیکن پروردگارت به کسانی که از حدود خدایی
تجاوز می‌کنند داناتر است. و این متجاوزین همان
مشرکین هستند که می‌گفتند: چه فرق است بین آن گوشتی که با اسم خدا ذبح شده و آن حیوانی که مردار شده و خدا آن را کشته است، یا باید هیچکدام را نخورد، و یا هر دو را خورد.
ولاتاکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه وانه لفسق وان الشیـطین لیوحون الی اولیآئهم لیجـدلوکم وان اطعتموهم انکم لمشرکون.(و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید! این کار گناه است؛ و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می‌کنند، تا با شما به مجادله برخیزند؛ اگر از آنها اطاعت کنید، شما هم مشرک خواهید بود!)
والبدن جعلنـها لکم من شعـئر الله لکم فیها خیر فاذکروا اسم الله علیها صواف فاذا وجبت جنوبها فکلوا منها واطعموا القانع والمعتر...(و شترهای چاق و فربه را (در مراسم حج) برای شما از شعائر الهی قرار دادیم؛ در آنها برای شما خیر و برکت است؛ نام خدا را (هنگام قربانی کردن) در حالی که به صف ایستاده‌اند بر آنها ببرید؛ و هنگامی که پهلوهایشان آرام گرفت (و جان دادند)، از گوشت آنها بخورید، و مستمندان قانع و فقیران را نیز از آن اطعام کنید! این گونه ما آنها را مسخرتان ساختیم، تا شکر خدا را بجا آورید. )
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «تذکیه».
