دوران بین اقل و اکثر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَوَران بین اقل و اکثر به معنی تردید در
تکلیف معلوم به
اجمال، بین دو
مصداق دارای نسبت اقل و اکثری است که به آن تردد بین اقل و اکثر نیز گفته می شود.
دوران بین اقل و اکثر، مقابل
دوران بین متباینین، و به معنای
شک در الزام به یکی از دو امری است که در مجموعه ای از افعال یا اجزا و شرایط
با هم اشتراک دارند، و یکی از آنها نسبت به دیگری افعال یا اجزا و شرایط بیشتری دارد.
دوران بین اقل و اکثر از موارد
شبهه مقرون به علم اجمالی است که در آن، اصل
تکلیف به طور
اجمال مسلّم بوده ولی در
مکلف به تردید وجود دارد
؛ برای مثال، مکلف
علم دارد که
نماز بر او
واجب است، اما نمی داند که نماز
با سوره بر او واجب است یا نماز بدون سوره؛ یعنی در
وجوب خواندن نه
جزء، شک ندارد، بلکه در وجوب جزء دهم ( سوره ) شک دارد. و یا مانند آن که کسی بداند مبلغی به شخصی مدیون است اما نداند که آن مبلغ صد تومان است یا دویست تومان. دوران بین اقل و اکثر دو گونه است:
ارتباطی و
استقلالی.
اقل و اکثر؛
دوران بین اقل و اکثر ارتباطی؛
دوران بین اقل و اکثر استقلالی
ذهنی تهرانی، محمد جواد، تحریرالفصول، ج ۵،۶، ص ۶۲۰
محمدی، علی، شرح رسائل، ج ۴، ص ۵
فیض، علیرضا، مبادی فقه واصول، ص ۱۷۴
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج ۵، ص ۱۴
ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص ۱۱۴
آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص ۴۰۶
صدر، محمد باقر، دروس فی
علم الاصول، ج ۱، ص ۱۴۰
حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج ۴، ص ۳۵۲
صدر، محمد باقر، دروس فی
علم الاصول، ج ۲، ص ۴۲۳
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی