• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شهرستان بافق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شهرستان بافق، در مشرق استان یزد، در جنوب کویر لوت قرار گرفته است.




از شمال و شمال غربی به شهرستان اردکان، از شمال شرقی به شهرستان طبس، از مشرق به شهرستانهایِ کرمان و زرند، از جنوب به شهرستان رفسنجان و از مغرب به شهرستانهای یزد و مِهریز محدود است.
کوه بافق (بلندترین قله: ۲۰۲، ۲ متر) و بدبخت کوه (بلندترین قله: ۲۴۹، ۲ متر) در مغرب آن واقع است.
رودِ شور، که از دهستان نُوقِ رفسنجان سرچشمه می‌گیرد، از این شهرستان می‌گذرد و به چاله بافق (یا کویر دَراَنْجیر) در مغرب شهر بافق، می ریزد.
بافق منطقه خشک است.
رطوبت آن در تابستان به ۵ و در زمستان به ۱۵ درصد می‌رسد.
بارندگی سالیانه از ۱۰ تا ۲۰ میلیمتر است.
بادهای محلی، با طوفانهای سخت، در بهار و تابستان و پاییز از شمال غربی به جنوب شرقی می‌وزد.
دهکده های جنوب شرقی بافق در دامنه کوهستان، و روستاهای غربی آن در دشت قرار دارد.
آب زراعی آن‌ها از چند رشته قنات تأمین می‌شود.
[۱] ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱ ش، ج ۳.
[۲] مسعود کیهان، جغرافیای مفصل ایران، تهران ۱۳۱۰ـ ۱۳۱۱ ش، ج ۲.




محصولات عمده آن گندم و جو و پنبه است.
باغداری و کشت زعفران و خرما در شهرستان بافق رواج دارد و خرمای آن صادر می‌شود.
از گیاهان رنگی روناس در آن می‌روید.
پرورش گوسفند، بز و بویژه شتر از فعالیتهای دامپروری این شهرستان است.



جاده خاکیِ یزد ـ بافق، به طول ۱۲۰ کیلومتر، و جاده خاکی بافق ـ بِه'اباد، به طول ۱۰۰ کیلومتر، در آن امتداد دارد.
راه آهن یزد به کرمان و راه اصلی یزد به بافق از آن و از کویر بافق می‌گذرد.



سنگ آهنِ معادن غنی آن، پس از استخراج، با قطار به کارخانه ذوب آهن اصفهان منتقل می‌شود.
معدن سرب در زیرکان (مشرق بافقمعادن آهن و منگنز در کوه چُغارت (شمال شرقی شهر بافق) و معدن مس در بهاباد قرار دارد.
در تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ ش جزو بخشهای شهرستان یزد در استان دهم (اصفهان)، و در تقسیمات کشوری ۱۳۶۶ ش جزو شهرستانهای استان یزد و مشتمل بر بخشهای مرکزی (حومه) و بهاباد بوده است.
جمعیت شهرستان بافق در سرشماری ۱۳۶۵ ش، ۲۷۳، ۳۶ تن بوده است، که ۴ر۶۶ درصد آن شهرنشین و ۶ر۳۳ درصد آن روستانشین بوده اند.
اهالی آن مسلمان و شیعی مذهب اند.
[۳] ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱ ش، ج ۳.
[۴] مسعود کیهان، جغرافیای مفصل ایران، تهران ۱۳۱۰ـ ۱۳۱۱ ش، ج ۲.




(۱) آشنایی با پروژه راه آهن دو خطه بندرعباسـبافق، فصلنامه راه و ترابری، سال اول، ش ۱ (پاییز ۱۳۷۰).
(۲) ایران، وزارت جهاد سازندگی واحد آمار و برنامه ریزی، فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع استان یزد، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۳) ایران، وزارت دفاع، اداره جغرافیایی ارتش، فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج ۸۳: یزد، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۴) ایران، وزارت راه و ترابری معاونت ساختمان و توسعه شبکه راه آهن، گزارش راه آهن بافق ـ بندرعباس، تهران ۱۳۷۱ ش.
(۵) ایران، وزارت کشور، قانون تقسیمات کشور و وظایف فرمانداران و بخشداران، مصوب ۱۶ آبان ماه ۱۳۱۶، تهران ۱۳۱۶ ش.
(۶) ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱ ش، ج ۳.
(۷) ایران، وزارت کشور، حوزه معاونت برنامه ریزی و خدمات مدیریت دفتر تقسیمات کشوری، اجرای قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، تهران ۱۳۶۶ ش.
(۸) محمدمفیدبن محمود بافقی، جامع مفیدی، چاپ ایرج افشار، تهران ۱۳۴۰ـ۱۳۴۲ ش.
(۹) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، ج ۱۰: استان دهم (اصفهان) تهران ۱۳۵۵ ش.
(۱۰) زین العابدین بن اسکندر شیروانی، بستان السّیاحه، تهران (۱۳۱۵ ش).
(۱۱) مسعود کیهان، جغرافیای مفصل ایران، تهران ۱۳۱۰ـ ۱۳۱۱ ش، ج ۲.
(۱۲) محمدبن ابراهیم، تاریخ کرمان: سلجوقیان و غز در کرمان، چاپ باستانی پاریزی، تهران ۱۳۴۳ ش.
(۱۳) مرکز آمارایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه ۱۳۶۵، فرهنگ آبادیهای کشور: شهرستان بافق، تهران ۱۳۶۸ ش.
(۱۴) مرکز آمارایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه ۱۳۶۵، نتایج تفصیلی: شهرستان بافق، تهران ۱۳۶۸ ش.
(۱۵) احمدعلی وزیری کرمانی، تاریخ کرمان، چاپ باستانی پاریزی، تهران ۱۳۶۴ ش؛


 
۱. ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱ ش، ج ۳.
۲. مسعود کیهان، جغرافیای مفصل ایران، تهران ۱۳۱۰ـ ۱۳۱۱ ش، ج ۲.
۳. ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ـ۱۳۳۱ ش، ج ۳.
۴. مسعود کیهان، جغرافیای مفصل ایران، تهران ۱۳۱۰ـ ۱۳۱۱ ش، ج ۲.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بافق»، شماره۲۶۷.    



جعبه ابزار