• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جو

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



جو دو معنا دارد. از جو به معنای‏ اوّل در بابهای طهارت،صلات،زکات، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‏اند.




جو از غلّات می باشد.و همچنین به معنای واحد وزن و طول است.
جو، گاه به لحاظ جنس آن مطرح و موضوع احکامی قرار گرفته و گاه به عنوان واحد طول و وزن از آن یاد شده است. نگاه نخست به جو، نگاه استقلالی است که از آن به «شعیر» یاد می‏شود و نگاه دوم، نگاه طریقی است که از آن به «شعیره» تعبیر می‏شود.




۲.۱ - آب جو


از جو، با روشی خاص نوشابه‏ای گرفته می‏شود به نام فقاع که نوشیدن آن حرام و نزد همه قائلان به نجاست خمر، نجس است، هرچند مست کننده نباشد. چنان که از انواع مست کننده‏ها، شراب تهیه شده از جو است که از آن به «مِرز» یا «جِعَه» یاد می‏شود.

۲.۲ - نان جو


خوردن نان جو و ترجیح آن بر نان گندم و دیگر نانها مستحب است.

۲.۳ - سجده بر پوست جو


سجده بر خوراکیهای روییده از زمین، مانند جو و گندم صحیح نیست؛ لیکن در صحّت سجده بر پوست جو و گندم اختلاف است.

۲.۴ - زکات جو


جو از غلّات چهارگانه‏ای است که زکات به آنها تعلّق می‏گیرد.زکات فطره را می‏توان از جو، آرد و یا قیمت آن پرداخت کرد.

۲.۵ - تجارت جو


بنابر قول مشهور چند چیز، از جمله جو مشمول حکم حرمت یا کراهت احتکارند.
در مسئله زکات و ضمان، جو و گندم دو جنس به شمار می‏روند. از این رو، نصاب یکی با دیگری تکمیل نمی‏شود؛ چنان که ذمّه مشغول به یکی با ادای دیگری بری نمی‏گردد. امّا در مسئله ربا بنابر مشهور جو و گندم یک جنس محسوب می‏شوند و داد و ستد آن دو به زیادی یکی بر دیگری ربا و حرام است.
بیع محاقله- که به گفته گروهی حرام و باطل است- به بیع خوشه گندم در برابر گندم اختصاص ندارد، بلکه بیع خوشه جو در برابر جو یا گندم و خوشه گندم در برابر جو را نیز دربر می‏گیرد.



از جو به معنای دوم به مناسبت در ابواب مختلفی نظیر طهارت، صلات، زکات و دیات سخن رفته است.
در کتب فقهی به تبعِ روایات از جو به عنوان واحد وزن و طول نام برده شده که مقصود، جوِ معمولی از حیث حجم و وزن است.

۳.۱ - اندازه و جو


از جوِ واحد طول در مسئله نماز مسافر و اینکه یکی از شرایط قصر نماز، پیمودن مسافت دو برید است، یاد شده است. در تحدید برید آمده است: دو برید، ۲۴ میل، هر میل چهار هزار ذراع، هر ذراع ۲۴ انگشت (عرض انگشت) و هر انگشت، هفت جوِ متوسط به هم پیوسته است؛ به گونه‏ای که قسمت زیرین هر جو بر پشت جوِ دیگر قرار گیرد و اندازه عرض هر جو، هفت موی متوسط «یابو» است.
غسل کردن با یک صاع و وضو گرفتن با یک مُدّ آب مستحب است. هر صاع، چهار مُدّ، هر مُدّ، دو رطل و یک چهارم رطل؛ هر رطل عراقی ۹۱ مثقال شرعی؛ هر مثقال شرعی یک دینار؛ وزن هر دینار، یک درهم و سه هفتم درهم؛ هر درهم، شش دانق و هر دانق هشت دانه جوِ متوسط است.


 
۱. جواهر الکلام جج۶، ص۳.    
۲. جواهر الکلام ج۶، ص۳۸.    
۳. جواهر الکلام ج۴۱، ص۴۵۱.    
۴. وسائل الشيعة ج۲۵، ص۲۷۹.    
۵. وسائل الشيعة ج۲۵، ص۱۲.    
۶. جواهر الکلام ج۸، ص۴۱۹.    
۷. مستمسك العروة ج۵، ص۴۹۷.    
۸. العروة الوثقى ج۲، ص۳۹۱.    
۹. جواهر الکلام ج۱۵، ۲۰۵-۲۰۷.    
۱۰. جواهر الکلام ج۱۵، ص۵۱۴.    
۱۱. جواهر الکلام ج۲۲، ص۴۸۱.    
۱۲. جواهر الکلام ج۲۳، ص۳۴۴-۳۴۷.    
۱۳. جواهر الکلام ج۲۴، ص۱۰۰.    
۱۴. جواهر الکلام ج۱۴، ص۱۹۳-۲۰۲.    
۱۵. جواهر الکلام ج۳، ص۱۱۹-۱۲۱.    
۱۶. جواهر الکلام ج۲، ص۳۴۲.    
۱۷. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۵.    




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۱۲۹-۱۳۱.    




جعبه ابزار