خواندن و نوشتن را در مکتب شخصی به نام سید احمد و نیز نورعلی بگ می‌آموزد. پس از آن، ادبیات را نزد میرزا محمود، از بستگان پدری خود و نزد مرحوم میرزا هاشم و میرزا رضی و... فرا می‌گیرد. وی سپس به شهر همدانهجرت می‌کند و به مدت دو سال، در مدرسه مرحوم آخوند در این شهر- واقع در سرگذر به تحصیل خود ادامه می‌دهد. آن گاه به زادگاه خود اراک باز می‌گردد و حدود چهار سال در درس اساتید مشهور شهر خود شرکت می‌کند. در بیست سالگی، دروس سطح را به اتمام می‌رساند و درس خارج را آغاز می‌نماید. حدود دو سال در مجلس درس بزرگانی چون: آقا نورالدین عراقی، میرزا محمد علیخان زانوی ادب می‌زند و در این مدت کوتاه، بهره وافر از محضر آنان می‌برد. سال ۱۳۲۷ ق، جهت تکمیل اندوخته‌ها و طی مدارج علمی بالاتر، رهسپار نجف اشرف می‌گردد و در حوزه نجف، گذشته از این که علوم ریاضی و هیئت و نجوم را نزد شیخ شمس‌الدین بخارایی می‌آموزد، در درس مراجع و علمای بزرگ حوزه هم شرکت می‌جوید. از دیگر اساتید وی در نجف عبارتند از: ۱. سید محسن عراقی (در کلام و حکمت) ۲. آخوند ملا محمدکاظم خراسانی، صاحب «کفایة الاصول» که دو سال از درس ایشان استفاده برده است. ۳. آقا سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، صاحب «عروة الوثقی». آیت‌الله اراکی در کتاب «خزائن» ضمن یادکردی از این استاد، می‌نویسد: حدود یک سال از درس فقه ایشان بهره مند شده است. ۴. شیخ الشریعه اصفهانی، با این که ایشان بیش از پانزده سال، شیخ الشریعه اصفهانی را درک می‌کند، ولی تنها در حدود هفت، هشت ماه در درس فقه وی حاضر می‌شود. ۵. آقا ضیاءالدین عراقی که بیشترین تحصیلات وی نزد ایشان بوده است. ۶. آقا شیخ علی قوچانی. ۷. آقا شیخ مهدی مازندرانی. ۸. میرزا حسین نائینی. ۹. آیت‌الله شیخ علی گنابادی.
آیت‌الله اراکی سه سال پس از جنگ جهانی، به جهت فوت پدر به ایران بازگشت و در زادگاه خود پنج ماه توقف کرد و به اقامه نماز جماعت، قضاوت و تدریس پرداخت. سپس مجددا به نجف بازگشت و در مجموع، ۴۵ سال در آنجا اقامت گزید. در این مدت وی علاوه بر بهره جستن از درس اساتید قبلی خود، به تدریس خارجفقه و اصول هم پرداخت و شاگردان بسیاری را تحت تربیت و تعلیم قرار داد. آیت الله شیخ عبدالنبی اراکی در سال ۱۳۴۰ ق، به قصد زیارت حضرت ثامن الائمه علیه‌السّلام به ایران بازگشت و به اتفاق مرحوم حائری رهسپار مشهد گردید. به هنگام مراجعت، مرحوم آیت‌الله حائری، مؤسس حوزه علمیه، از ایشان برای اقامت در قم دعوت می‌کنند؛ ولی ایشان بنا به دعوت متولی مدرسه سپهدار، راهی زادگاه خود می‌گردد و در آنجا به مدت یک سال به تدریس مشغول می‌شود و در راس علمای اراک قرار می‌گیرد. آیت‌الله اراکی به سال ۱۳۴۶ ق بنا به دعوت مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی جهت تدریس در حوزه نجف، به عتباتهجرت می‌کند و در مسجد هندی به تدریس می‌پردازد. این امر همچنان ادامه می‌یابد تا در سال ۱۳۶۶ ق که فرزند ایشان (آقا نورالدین) مریض می‌شود و طبق دستور اطبای نجف، به ایران باز می‌گردد؛ اما این بار در قم رحل اقامت می‌فکند و در مسجد عشقعلی به اقامه جماعت و تدریس اشتغال می‌ورزد و پس از آن در مسجد واقع در خیابان اعتضادالدوله، امامت و تدریس می‌نماید. وی علاوه بر آگاهی به فقه و اصول و کلام، در علوم غریبه و تعبیر خواب نیز مهارت داشت.
ایشان از بزرگان ذیل که هر یک از مراجع یا فقهای نامدار زمان خویش بوده‌اند، جواز اجتهاد دریافت کرده بودند: ۱. آیت‌الله آقا ضیاء عراقی. ۲. آیت‌الله شیخ مهدی مازندرانی. ۳. آیت‌الله کاظم شیرازی. ۴. آیت‌الله شیخ علی خراسانی. ۵. آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی
و پس از عمری زهد و پارسایی، تلاش و کوشش و تبلیغ و ترویج فرهنگ ناب تشیع در رجب ۱۳۸۵ ق مطابق با آبان ۱۳۴۴ چشم از جهان فروبست و به سوی دیار باقی شتافت. و در جوار کریمه اهلبیتفاطمه معصومه سلام‌الله‌علیهم به خاک سپرده شد.
