عدل تشریعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از انواع
عدل، عدل تشریعی است
عدل تشریعی بدین معنا است که
اوامر و
نواهی و هر آنچه
خداوند بر
انسان تکلیف کرده است، بر دادگری و
عدالت است.
قرآن کریم،
بعثت پیامبران را برای آن میداند که
جامعه انسانی را به سوی
قسط و عدل برند.
و به
پیامبر اسلام (ص) فرمان میدهد: «بگو پروردگارم مرا به قسط و عدل امر فرموده است.»
قسط و
عدل آنگاه پای میگیرد که نظام قانونگذاری، دادگرانه باشد و دیگر آنکه قوانین با دادگری اجرا گردند.
الف. در نظام قانونگذاری
اسلام شخص نابالغ و
مجنون از
تکلیف فارغ است؛ زیرا این دو، توان بدنی و نیروی عقلانی بایسته تکلیف را ندارند.
ب.
اسلام تکلیفی بر ننهاده است که مکلّفان نتوانند و بدین روی،
روزه بر بیماران
واجب نیست و چون
آب پیدا نشود،
تکلیف وضو ساقط است و کسی که ایستاده نمیتواند، میباید نشسته
نماز بگزارد و به طور کلّی هیچ
حکم شاق و
حرجی در قوانین
اسلام نیست.
ج. برخی امور
حرام، در حال
اضطرار،
مباح میگردند و
پیامبر اسلام (ص)، بنابر
روایت، نُه امر را از
امت خویش برداشته است.
پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص۳۳۵، انتشارات زمزم هدایت.