علم فلسفه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علم فلسفه، از دانش‌های عقلی محسوب می‌شود..
از عنوان یاد شده به مناسبت در باب
و نیز
استفتائات سخن گفته‌اند.
واژه فلسفه ریشه یونانی دارد. فلسفه
جعلی عربی واژه «فیلوسوفیا» است که از دو کلمه «فیلو» و «سوفیا» ترکیب یافته است. «فیلو» به معنای دوستدار و «سوفیا» به معنای دانایی است. بنابراین، کلمه فیلوسوفیا؛ یعنی دوستدار دانایی و کلمه
فیلسوف در اصل به همین معنا بوده است؛ لیکن به تدریج به معنای
دانشمند ارتقا یافت و کلمه فلسفه نیز با
مرادف شد.
واژه فیلوسوفیا را از
یونان گرفته، از آن
عربی ساختند و در معنای مطلق
دانش عقلی به کار بردند، در مقابل دانش‌های نقلی از قبیل
،
،
،
،
و
.
از آن‌جا که کلمه فلسفه مفهومی
داشت، به طور قهری عنوان فیلسوف به کسی
می‌شد که جامع همه علوم عقلی آن عصر؛ اعم از
الهیات ،
ریاضیات ،
طبیعیات ،
سیاسات و
اخلاقیات باشد.
عنوان فلسفه نزد مسلمانان، اطلاق دیگری نیز داشت؛ خصوص الهیات که از آن با عناوین
فلسفه اولی و
فلسفه علیا ، «علم اعلی»، «علم کلی»، «الهیات» و «مابعد الطبیعه» (متافیزیک) یاد می‌شد.
موضوع این نوشتار، فلسفه اولی است که عبارت است از
به احوال موجود از آن جهت که موجود است، نه از آن جهت که تعیّن خاص دارد، مثلا
است، یا
است یا
کیف است یا
است و یا
گیاه ؛ زیرا موضوع فلسفه امور کلی است نه جزئی. علوم خاص، مانند علم گیاه شناسی، پزشکی،
نجوم و هیئت ،
فیزیک و
روانشناسی ، متکفل امور جزئی است؛ زیرا
آن علوم جزئی است.
در
یا حرمت یاد گرفتن و یاد دادن فلسفه اختلاف است. برخی آن را جز به
نقض و پاسخگویی مطالب انحرافی آن
ندانسته‌اند
برخی دیگر
آن را به صورت بیم گمراهی مقید کرده‌اند. بنابراین، در صورت عدم
گمراهی آموختن آن، اشکال ندارد
در مقابل، برخی آموختن فلسفه را برای دفع شبهات معاندان و باطل گرایان
واجب کفایی دانسته‌اند که صاحب نظران و اندیشمندان باید بدان بپردازند.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۷۲۷، برگرفته از مقاله علم فلسفه.
