قرائت بسمله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرائت بسمله در
قرآن مورد
اختلاف واقع شده است.
زمینه بروز اختلاف جایی است که دو یا چند
سوره از قرآن به صورت پیوسته و ممتد قرائت گردد. در این صورت قائلین به جزئیت بسمله همه سوره‌ها را با «بسم‌اللّه الرحمن الرحیم»
آغاز می‌کنند؛
امّا کسانی که بسمله را جزو سوره نمی‌دانند تنها در قرائت اولین سوره بر ابتدای به بسمله اتفاق نظر دارند؛
ولی در بین دو سوره بعضی مانند عاصم،
ابن‌کثیر و کسائی برای تبعیت از خط مصحف و
تبرک با بسمله بین دو سوره جز بین دو سوره انفال و برائت فاصله ایجاد می‌کنند.
بعضی برای اینکه پایان سوره نخست و آغاز سوره دوم معلوم گردد میان دو سوره سَکْت می‌کنند و گروهی مانند حمزه، خلف، یعقوب، و یزیدی دو سوره را به‌هم وصل می‌کنند.
در خصوص مواضع چهارگانه بین سوره‌های:
مدثّر و
قیامت ،
انفطار و
مطفّفین ،
فجر و
لاأقسم ، و
عصر و
همزه ، به جهت
قبح و کراهتی که در صورت وصل دو سوره به هم در لفظ آنها پدید می‌آید، قائلان به سکت با گفتن بسمله و قائلان به وصل با سکت بین دو سوره فاصله ایجاد می‌کنند.
البته کسانی مانند
فارس بن احمد تفاوتی میان مواضع مذکور و سایر موارد نمی‌دانند.
هنگامی که بین دو سوره با بسمله فاصله ایجاد می‌شود، برای قرائت بسمله ۴ حالت متصور است:۱. وقف بر ما‌قبل بسمله و وصل بسمله به آیه بعد. ۲.وصل بسمله به ما‌قبل و به آیه ما‌بعد آن. ۳. وقف بر ما‌قبل بسمله و قطع بسمله از آیه ما‌بعد. ۴. وصل بسمله به ما‌قبل و قطع آن از آیه ما‌بعد.
وجوه چهارگانه مذکور در صورت ذکر «استعاذه» پیش از بسمله جایز است. در غیر این صورت چون بسمله برای اوائل سور است نه اواخر آنها قسم چهارم جایز نیست.
هرگاه قرائت از اواسط سور جز
سوره برائت آغاز شود همه قراء ابتدای به بسمله را
جایز می‌دانند؛ ولی در سوره برائت تنها بعضی جایز دانسته‌اند.
آشنائی با قرآن؛ الاتقان فی علوم القرآن؛ اسباب النزول، واحدی؛ بحارالانوار؛ البیان فی تفسیر القرآن؛ البیان فی عدّ آی القرآن؛ بیان المعانی؛ تاج‌العروس من جواهر القاموس؛ تاریخ ترجمه از عربی به فارسی؛ تاریخ الامم و‌الملوک، طبری؛ تاریخ قرآن؛ التبیان فی تفسیرالقرآن؛ تحریرالوسیله؛ تفسیر آیات الاحکام؛ تفسیر سوره حمد؛ تفسیر‌العیاشی؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن‌کثیر؛ تفسیر القرآن الکریم، سیدمصطفی خمینی؛ تفسیر القمی؛ التفسیر الکاشف؛ التفسیر الکبیر؛ تفسیر المراغی؛ تفسیر المنار؛ التفسیر‌المنسوب الی الامام العسکری (علیه‌السلام)؛ تفسیر منهج‌الصادقین؛ تفسیر نورالثقلین؛ توضیح المسائل مراجع؛ تهذیب الاحکام؛ جامع احادیث‌الشیعة فی احکام الشریعه؛ جامع‌البیان عن تأویل آی القرآن؛ الجامع لاحکام القرآن، قرطبی؛ جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام؛ الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم؛ سنن ابی داود؛ السنن الکبری؛ سیرة النبویه، ابن‌هشام؛ العروة‌الوثقی؛ علوم‌الحدیث (مجله)؛ عون المعبود شرح سنن ابی داود؛ عیون اخبار الرضا (علیه‌السلام)؛ الفتوحات المکیه؛ فرهنگ‌فارسی؛ الفقه علی المذاهب الخمسه؛ الفواتح‌الالهیه؛ الکافی؛ کتاب الخلاف؛ الکشاف؛ کشف‌الاسرار و عدة الابرار؛ الکشف عن وجوه القراءات السبع عللها و حججها؛ لسان‌العرب؛ لطائف الاشارات؛ لغت‌نامه؛ المبسوط؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ المزهر‌فی علوم اللغة و انواعها؛ المستدرک علی الصحیحین؛ مستمسک‌العروة الوثقی؛ مستند‌العروة الوثقی؛ مسند احمد‌بن حنبل؛ المغنی و‌الشرح الکبیر؛ المنجد فی اللغه؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ النشر فی القراءات العشر؛ النکت و‌العیون، ماوردی؛ وسائل‌الشیعه.
دائرة‌المعارف قرآن کریم، مقاله بسمله.
