• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مخالفت عامه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مخالفت یکی از اخبار متعارض با آرای اهل سنت یا روایات منقول از آنها را مخالفت عامه گویند.


مخالفت عامه، از مرجحات سندی است که جهت صدور را تقویت می‌کند و به معنای مخالفت یکی از دو یا چند حدیث متعارض با اخبار منقول از عامه یا آرای علمای عامه بوده و سبب ترجیح خبر مخالف عامه، یا فتوای مخالف آنها می‌شود؛ برای مثال، اهل سنت، قرائت سور عزائم (سوره‌های دارای سجده واجب) را در نماز، جایز می‌دانند. اما در متون روایی شیعه دو روایت است که یکی قرائت سور عزائم را در نماز جایز می‌داند و دیگری جایز نمی‌داند. در مقام ترجیح، حدیث دوم را، چون مخالف نظریه عامه است، راجح و مقدم دانسته‌اند.

علت ترجیح خبر مخالف عامه هنگام تعارض اخبار این است که در خبر موافق عامه، احتمال تقیه وجود دارد، در حالی که در حدیث مخالف عامه چنین احتمالی وجود ندارد. هم چنین، روایتی از امام صادق علیه‌السّلام در این باره وجود دارد که از راوی سؤال می‌کند آیا می‌دانی چرا امر کردم به خلاف قول عامه عمل کنید؟ عرض کرد: خیر، فرمود: چون دشمنان و مخالفان حضرت علی علیه‌السّلام از خود آن حضرت نظر ایشان را می‌پرسیدند و پس از آگاهی از نظر ایشان، به عمد به خلاف آن فتوا داده و عمل می‌کردند.
[۱] انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۲، ص (۸۰۸-۸۰۴).
[۲] ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۴۵۰.
[۳] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۹۴.    
[۴] حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۱۸۶.    
[۵] مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۲۹.
[۶] مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۴۴۴.
[۷] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۱۲۵.
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۶۴.    
[۹] محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۳، ص۵۰۹.
[۱۰] محمدی، علی، شرح رسائل، ج۷، ص (۳۰۴-۲۷۹).
[۱۱] نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص۷۸۲.    
[۱۲] نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص (۷۹۱-۷۹۰)    


معیار مخالفت عامه.

۱. ↑ انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۲، ص (۸۰۸-۸۰۴).
۲. ↑ ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۴۵۰.
۳. ↑ صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۹۴.    
۴. ↑ حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۶، ص۱۸۶.    
۵. ↑ مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۲۹.
۶. ↑ مغنیه، محمد جواد، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ص۴۴۴.
۷. ↑ جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۸، ص۱۲۵.
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۳، ص۵۶۴.    
۹. ↑ محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۳، ص۵۰۹.
۱۰. ↑ محمدی، علی، شرح رسائل، ج۷، ص (۳۰۴-۲۷۹).
۱۱. ↑ نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص۷۸۲.    
۱۲. ↑ نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۴، ص (۷۹۱-۷۹۰)    


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مخالفت عامه».



جعبه ابزار