آب زلال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آبِ زُلال، نام دو
منظومه در
ادب پارسی از شاعران زير است.
۱.
شوشتری جزایری ، میرمحمد عباس بن علی اکبر بن محمد جعفر موسوی لکهنوی (۱۲۲۴ـ۱۳۰۶ق/۱۸۰۹ـ۱۸۸۹م).
اثر او در زمینه
اخلاق عملی است.
این
کتاب در ۱۳۰۷ق/۱۸۹۰م همراه کتابهای اجناس الجناس و گوهرشاد او در لکهنو به چاپ رسیده است.
یک‌بار نیز در مصر چاپ شده است.
آقابزرگ تهرانی نام کتاب اخیر او را گوهرشاهوار
ضبط کرده است.
۲.
فیض کاشانی ، ملامحسن (۱۰۰۷ـ۱۰۹۱ق/۱۵۹۸ـ۱۶۸۰م).
اثر او
مختصر است و بیش‌تر جنبه عرفانی دارد.
این منظومه به دو
جرعه تقسیم شده و هر جرعه دارای سه
نفس است.
جرعه اول
خطاب به
حق تعالی و جرعه دوم خطاب به نفس است.
این مثنوی این‌گونه آغاز می‌شود:
یا محیی
قلب کل
عارف فیاض زوارف المعارف
ستّار معایب البرایا غفار کبائر الخطایا
و چنین خاتمه می‌یابد:
از سرتاپای گوش بادت وین آب زلال نوش بادت
این منظومه تا به حال به چاپ نرسیده و نسخه‌های خطی آن در کتابخانه‌های مجلس شورای ملی (سابق)، مرکزی دانشگاه
تهران ، سنای سابق،
آیت‌الله مرعشی ، ملی ملک، دانشکده ادبیات و نیز کتابخانه‌های خصوصی
دکتر مفتاح ،
فخرالدین نصیری امینی و سیدمحمد بن
نعمت‌الله جزایری موجود است.
(۱) آقابزرگ، الذریعه.
(۲) آیت‌الله مرعشی، فهرست خطی، ۲/۱۳۰ـ۱۳۱.
(۳) سنای (سابق)، فهرست خطی، ۲/۵۸ ـ۵۹.
(۴) شورای ملی (سابق)، فهرست خطی، ۱۷/۲۹۴ـ۲۹۶، ۲۱/۲۷۷ـ ۲۷۸.
(۵) کتابخانه مرکزی، فهرست خطی، ۱۳/۳۰۹۶ـ۳۰۹۷، ۱۶/۱۳۱.
(۶) خانبابا مشار، فهرست چاپی فارسی، ۱/۲۴.
(۷) خانبابا مشار، مؤلفین چاپی فارسی و عربی، ۳/۶۶۳ ـ۶۶۴.
(۸) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی، ۴/۲۶۱۷.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آب زلال»، شماره۲۲.
