• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثار الاخیار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


آثارُ الاَخیار، ترجمه فارسی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (علیه السلام) می‌باشد.


به قلم ابوالحسن علی بن حسن زواره‌آی اصفهانی ، که به فرمان شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ـ۹۸۴ق/۱۵۲۴ـ۱۵۷۶م) انجام شده است.

مترجم از دانشمندان و عرفای بزرگ سده ۱۰ق/۱۶م است که در نهضت ترجمه از عربی به فارسی، در آن روزگار سهم بزرگی داشته است.

وی شاگرد شیخ علی کرکی (د ۹۴۰ق/۱۵۳۳م)

و استادِ ملا فتح‌الله کاشانی (د ۹۸۸ق/۱۵۸۰م) است.


نسخه‌های شناخته شده این ترجمه ناقص است.
نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی ، به شماره ۱۴۳۲، از آغاز فاتحةالکتاب تا آیه ۲۸۲ سوره بقره را شامل می‌شود.

۶.۱ - نوع نوشتاری

متن آیات به نسخ ، و تفسیر آن‌ها به نستعلیق نوشته شده و تاریخ کتابت آن ۱۲۶۵ق/۱۸۴۹م است.

هیچ‌یک از نسخه‌های شناخته شده متن اصلی این تفسیر نیز، که برخی در انتساب آن به امام حسن عسکری (علیه‌السلام) تردید روا داشته‌اند، کامل نیست.
مترجم خود نیز تفسیری بر قرآن کریم دارد که به ترجمةالخواص یا تفسیر زواری مشهور است.

تفسیر امام حسن عسکری (علیه‌السلام) بجز آثار الاخیار، سه ترجمه دیگر به فارسی و یکی به اردو دارد که از این کسان است: محمدباقر سیرجانی ، میرزا بابای ذهبی ، فاضل قندهاری و شریف حسینی .

(۱) آستان قدس، فهرست، ۴/۴۰۱.
(۱) آقابزرگ، الذریعه، ۴/۹۰، ۲۸۵ـ۲۹۳.
(۱) ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، قاهره، ۱۳۸۱ق، ۳/۷۹ـ ۹۸.
(۱) مشار، خانبابا، فهرست چاپی فارسی، ۲/۱۶۱۱.
(۱) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی، ۱/۱.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آثار الاخیار»، شماره۶۵.    



جعبه ابزار