آداب معاشرت اثر آیتالله حاج محمد باقر کمرهای ، ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار به زبان فارسی در ۲۷ آبان سال ۱۳۶۱ ش میباشد که توسط آقای محمد بهشتی تصحیح شده است. جلد شانزدهم از مجموعه بیست و پنج جلدی کتاب بحار، که مطابق جلد ۷۱ الی ۷۳ از مجموعه ۱۱۰ جلدی است که در مورد آداب معاشرت و آداب و سنن میباشد. جهت شناسائی و آموزش حقوق میان افراد خانواده ، همسایگان، هم شهریان، هموطنان و همنوعان در اسلام و دیدگاه شیعه ، علامه مجلسی کتاب العشره را در آداب معاشرت و آمیزش انسانها و مسلمانها تنظیم نموده است. جلد اول با مقدمهای از مترجم شروع و سپس ترجمهای از گفتار ناشر ذکر میشود و بعد از آن کتاب را در سی باب مرتب نموده در حالی که این کتاب تماما روایی است و مترجم به آن چیزی نیفزوده است. در باب اول آن که کلیاتی از حقوق میباشد، رساله حقوق امام سجاد علیهالسّلام ذکر شده و در باره معاشرت با خویشاوندان و بردگان و خدمتکاران (بیشتر در درون خانه)، همچنین دربابهای بعدی در خوشرفتاری با پدر و مادر و فرزندان و حقوقشان بر یکدیگر و منع از حق نشناسی، در آداب معاشرت و نیز، حق همسایه ، آداب برخورد با دوستان و فضیلت آنان و اقسام دوستان و فضل دوست ، اندازه دوستی، آداب و حقوق آن، و نهی از خودباختگی، وضع انس با دوستان و دیگر مسائل مربوط به روابط اجتماعی میباشد. [۱]
آداب معاشرت، محمدباقر کمرهای، ج۱، ص۳-۲۷۱.
جلد دوم، که ادامه جلد اول است با سخنی از ناشر و مصحح شروع میشود و دارای نود و شش باب است که از باب سی و یکم شروع و باب نود و ششم به پایان میرسد. در این جلد نیز پیرامون مسائلی چون: معاشرت با یتیمان و خوردن مال ایتام و ثواب جا دادن و مهرورزی با آنها و عقاب آزار دادن آنان، در انصاف و عدالت ، باب هدیه و پیشکش، در آداب داشتن، و درباره کسی که اندازه خود شناسد و از حد خود فراتر نرود، فضیلت رازداری و نکوهش فاش کردن اسرار، در تواضع و فروتنی، مهربانی با خردسال و احترام سالمند و بزرگداشت مسلمان ریش سفید، درباره کینه ، دشمنی، کشمکش و تجاوزگری با مردان، در کیفر بر گناه و ریزبینی مؤمنان ، درباره ترسوئی، در ظلم و انواع ظلم، و مظالم عباد، و کسی که مالی از غیر راه حلال گرفته و در ناحق خرج کرده، و فساد در زمین ، در شیوه نشستن و انواع نشستن و دیگرمسائل میباشد. [۲]
آداب معاشرت، محمدباقر کمرهای، ج۲، ص۳-۳۰۳.
در اینجا لازم است به ذکر چند نکته در مورد ترجمه این کتاب توجه کرد: ۱- سند احادیث متن عربی به اعتماد وجود آن در اصل برای اختصار ذکر نشده است. ۲- نام مصادر حدیث که در متن با رمز از طرف مؤلف برای هر کتابی آمده در ترجمه نام کتاب ذکر شده تا برای خواننده روشن و واضح باشد. ۳- اگر چند حدیث از یک کتاب نقل شده پس از ذکر نام آن کتاب در حدیث اول برای احادیث بعد، لفظ همان آورده شده است. ۴- برای موارد ابهام حدیث میان دو هلالی شرحی مختصر گنجانیده شده است. کتاب حاضر توسط انتشارات اسلامیه در تهران به سال ۱۳۶۴ ش در دو جلد، چاپ اول آن انجام شده است. در پایان هر جلد از کتاب یک فهرست از مطالب کتاب دیده میشود.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |