آزر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آزَر، از اعلام
قرآن است.
بیشتر مفسران عامه به استناد همین آیه، آزر را
پدر صلبی
ابراهیم (ع) دانسته‌اند. در برابر، مورخانی که
نام پدر ابراهیم را تارَخ یا تارَح یاد کرده‌اند، محتمل می‌شمارند که از این دو نام، یکی نام پدر ابراهیم و دیگری لقب او بوده است. کسانی نیز گفته‌اند که آزر در برخی زبان‌های غیرعربی، کلمه‌ای نکوهش‌آمیز است و گروهی آن را نام بتی دانسته‌اند که
معبود پدر ابراهیم بوده است.
میان افرادی از گروه اخیر و آن دیگران، در قرائت «آزر» در آیه یاد شده اختلاف است. پژوهش دقیق‌تر در دیگر آیات قرآن نشان می‌دهد که آزر پدر صلبی ابراهیم نبوده چنان‌که در بسیاری از منابع معتبر اسلامی وی به عنوان عمّ ابراهیم معرفی شده و رأی غالب مفسران
شیعه که به موحّد بودن پدرانِ
پیامبر اسلام (ص) قائلند نیز همین است .
قرآن کریم حکایت می‌کند که
ابراهیم خلیل آزر را به دوری از بت‌ها و ترک راه
شیطان و پیمودن راه راست فراخواند و از
عذاب خداوند برحذر داشت.
آزر ابراهیم را به
رجم تهدید کرد و ابراهیم (ع) برای او دعای خیر کرد و نوید داد که از خداوند برای او
آمرزش بخواهد و چنین نیز کرد.
و چون آزر بر طریقه باطل خویش اصرار ورزید، ابراهیم از او تبری جست.
(۱) قرآن کریم.
(۲) ابن‌اثیر، عزالدین، الکامل، ج۱، ص۹۴_۱۰۰، بیروت، دارصادر، ۱۹۷۹م.
(۳) خزائلی، محمد، اعلام‌القرآن، ص۵۵_۵۹، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۰ش.
(۴) رشیدرضا، محمد، المنار، ج۷، ص۵۳۴_۵۵۳، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۹۳ق/۱۹۷۳م.
(۵) زبیدی، مرتضی، تاج‌العروس، ذیل «آزر».
(۶) طباطبائی، محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسه‌الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق/۱۹۷۱م.
(۷) طبری، محمد بن جریر، تاریخ، ج۱، ص۲۳۴، به کوشش دخویه، لیدن، ۱۸۷۹-۱۸۸۱م.
(۸) فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی.
(۹) نیشابوری، احمد بن محمد، قصص‌الانبیاء، ص۷۲_۷۳، بیروت، دارالکتب، ۱۹۸۱م.
(۱۰) یعقوبی، ابن‌واضح، تاریخ، ج۱، ص۲۱_۲۸، بیروت، دارصادر؛
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آزر»، شماره۱۸۹.
